Phòng bệnh giao mùa khi chăm sóc trẻ

Thời tiết giao từ lạnh chuyển sang nóng sẽ làm ảnh hưởng đến sức khoẻ ở trẻ em. Do đó, cần chú ý đến những điều sau để phòng bệnh giao mùa.

Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột sẽ làm cho hệ miễn dịch của trẻ vốn đã yếu nay càng yếu hơn. Ngoài ra, khí hậu nóng ẩm là điều kiện thuận lợi để các virus gây bệnh phát triển và lan nhanh hơn.

Các bệnh cần đề phòng khi thời tiết giao mùa

Cảm cúm

Thời tiết giao mùa biến đổi thất thường làm cho sức đề kháng của trẻ bị suy yếu. Vì thế trẻ rất dễ mắc cảm cúm. Khi bị bệnh, trẻ có thể sốt đột ngột (> 38,3 độ C), nhiều khả năng xuất hiện triệu chứng đi kèm như run, ớn lạnh, cơ thể đau nhức, mệt mỏi và ho khan. Ngoài ra, trẻ có thể sẽ bị đau họng, nghẹt mũi và tiếp tục ho.

Cảm cúm thường không quá nghiêm trọng. Bệnh có thể tự khỏi trong vòng 1 – 2 tuần. Tuy nhiên, nó thường ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, trường hợp nặng hơn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.

Viêm đường hô hấp trên

Đây là bệnh lý thường gặp khi thời tiết giao mùa. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do tình trạng dị ứng hoặc do vi khuẩn, virus. Trẻ mắc bệnh viêm đường hô hấp thường bị sốt, ho, chảy mũi nước, hắt xì hơi.

Đa số trường hợp chỉ mắc bệnh thể nhẹ, kéo dài vài ngày là tự khỏi, mặc dù không dùng kháng sinh, bởi vì hầu hết do virus gây ra. Tuy vậy, có một số trẻ bị viêm đường hô hấp nặng nhưng không sốt hoặc sốt không cao, nhất là trẻ em bị còi xương, suy dinh dưỡng. Bên cạnh sốt, trẻ còn có dấu hiệu ho, quấy khóc, ngủ kém.

Viêm đường hô hấp trên là bệnh giao mùa thường gặp

Chứng tiêu chảy cấp ở trẻ em thường do virus, vi khuẩn hoặc kí sinh trùng gây ra. Trong đó, Rotavirus là nguyên nhân phổ biến nhất, có thể gây tử vong ở trẻ nhỏ. Virus này có khả năng tồn tại lâu dài ở môi trường bên ngoài, sống hàng giờ ở trên bàn tay và các bề mặt rắn. Đặc biệt, Rotavirus có thể sống ổn định, gây ra bệnh khi ủ trong phân 1 tuần.

Căn bệnh này thường gặp nhiều nhất ở trẻ em dưới 5 tuổi. Khi bị tiêu chảy cấp, trẻ có những dấu hiệu điển hình như tiêu chảy, nôn ói, đau bụng, dễ mất nước. Trong trường hợp xấu, bệnh có thể dẫn đến trụy mạch rồi tử vong nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời.

Cha mẹ cần làm gì để phòng bệnh cho trẻ khi thời tiết giao mùa?

Phần lớn các bệnh đều lành tính, ít gây biến chứng nếu chúng ta biết chăm sóc và theo dõi đúng cách.

Để phòng ngừa các bệnh lúc giao mùa, cũng như cách chăm sóc trẻ khi mắc bệnh, dưới đây là những nguyên tắc mà cha mẹ cần biết.

Nguyên tắc 1: Xây dựng chế độ ăn để tăng cường sức đề kháng cho trẻ

Chế độ ăn uống khoa học là điều rất cần thiết với trẻ nhỏ. Đây là yếu tố quan trọng, giúp trẻ có hệ miễn dịch vững vàng. Các phụ huynh nên chú ý đến thành phần đạm và các vi chất. Trong đó, kẽm và sắt là hai vi chất cực kỳ quan trọng. Chúng xuất hiện nhiều trong thịt bò, gà, cá, trứng và hải sản.

Ngoài ra, trẻ cần được rèn luyện thói quen ăn nhiều rau quả, uống nước ép trái cây có màu vàng, cam, đỏ như: Cam, cà rốt, cà chua… nhằm bổ sung vitamin A, vitamin nhóm B, vitamin C. Đây đều là những vi chất góp phần rất quan trọng tăng cường hệ miễn dịch của trẻ.

Chế độ ăn uống khoa học giúp trẻ có hệ miễn dịch vững vàng

Nguyên tắc 2: Thay đổi sinh hoạt cho trẻ khi giao mùa để phòng bệnh

Do thời tiết thất thường kèm theo ẩm thấp, mưa gió, việc thay đổi sinh hoạt cho trẻ là cần thiết. Cụ thể.

– Giữ ấm cho trẻ: Chú ý trang phục cho trẻ trong ngày để đảm bảo thân nhiệt. Luôn giữ ấm cơ thể cho trẻ, đặc biệt là vào ban đêm, đặc biệt ở phần cổ, tay, chân.

– Đến vệ sinh cho trẻ: Ngoài việc vệ sinh sạch sẽ môi trường xung quanh, việc vệ sinh cá nhân cho trẻ cũng cần được lưu ý. Cha mẹ nên cắt móng tay chân cho trẻ, thường xuyên vệ sinh tay cho trẻ bằng xà phòng, dùng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi họng cho trẻ.

– Cho trẻ ngủ đủ giấc: Giấc ngủ có vai trò quan trọng cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Trẻ cần được ngủ đủ (khoảng 9 – 12 tiếng mỗi ngày tùy theo lứa tuổi). Phòng ngủ của trẻ cần thoáng đãng, đủ ánh sáng và duy trì độ ẩm nhất định để trẻ không gặp khó khăn khi hô hấp.

– Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với động vật: Lông chó, mèo hay bụi vải từ chăn gối, vỏ đệm… là nguyên nhân chính khiến trẻ dễ bị ho, hen suyễn…  

Khi mắc bệnh, trẻ thường bị sốt, ho, nôn ói và tiêu lỏng. Ngoài việc đưa trẻ đi khám, cha mẹ cần chăm sóc đúng cách.

– Trường hợp bị sốt: Cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, uống nhiều nước, lau mát cho trẻ và đưa trẻ đến khám ở cơ sở y tế.

– Trường hợp bị ho: Ho không phải là dấu hiệu xấu, đây là phản xạ phòng vệ tự nhiên của cơ thể giúp tống xuất đàm nhớt, virus, vi khuẩn ra khỏi đường hô hấp. Nguyên nhân gây ho thường là viêm đường hô hấp trên do virus, do đó triệu chứng sẽ đỉnh điểm vào ngày 2 – 3 của bệnh và có thể kéo dài 10 – 14 ngày.

Để giảm cơn ho, đối với trẻ dưới 12 tháng, nên vệ sinh mũi họng cho trẻ bằng nước muối sinh lý. Với trẻ trên 12 tháng, có thể cho con dùng ½ muỗng cà phê mật ong trước khi ngủ 30 phút. Điều này sẽ giúp giảm cơn ho và ít thức giấc về đêm.

– Trường hợp bị nôn ói và tiêu lỏng: Nguyên nhân thường gặp nhất là do tiêu chảy cấp. Thuốc chống nôn ói và cầm tiêu chảy thường không được khuyến khích trong trường hợp này. Nếu trẻ chỉ ói và tiêu lỏng ít, cho trẻ uống nhiều nước để tránh mất nước và cho ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hoá. Tình trạng nôn sẽ cải thiện trước, và tiêu lỏng sẽ ổn định sau 5 – 7 ngày. Nếu các triệu chứng xuất hiện ngày càng nhiều thì nên đưa trẻ đến khám ở cơ sở y tế.

Hầu hết bệnh giao mùa đều lành tính nếu biết chăm sóc và theo dõi đúng cách.

Nguyên tắc 4: Tiêm phòng cho trẻ

Để phòng bệnh, cần cho trẻ tiêm phòng đúng lịch và đủ mũi theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Nên cho trẻ được tiêm ngừa cúm, đặc biệt ở nhóm tuổi trên 6 tháng và uống ngừa tiêu chảy cấp do Rotavirus.

Thông thường, hiệu quả của tiêm ngừa cúm có thể đạt 96 – 97%. Trẻ được tiêm ngừa nếu vẫn mắc cúm có thể nhẹ hơn và thời gian mắc bệnh ngắn hơn trẻ không được tiêm .

Đối với tiêu chảy cấp do Rotavirus, liều đầu tiên nên được uống vào thời điểm 2 tháng tuổi.