Men gan tăng cao: những lý do thường gặp

Tháng Năm 8, 2023

Men gan tăng cao, tế bào gan bị hủy hoại có thể do một số nguyên nhân thường gặp như sử dụng thực phẩm nhiểm bẩn, uống rượu bia quá nhiều,…

Men gan là tên gọi chung của các loại enzym xúc tác các phản ứng chuyển hóa. Khi tế bào gan bị tổn thương quá mức, các enzym này sẽ được giải phóng vào máu làm tăng men gan. Dưới đây là những nguyên nhân gây tăng men gan phổ biến để mọi người biết cách phòng tránh.

Uống nhiều bia, rượu

Rượu bia là nguyên nhân gây tổn thương gan dẫn đến tăng men gan phổ biến nhất hiện nay. Những người thường xuyên sử dụng rượu, bia nhiều hơn lượng khuyến nghị có thể mắc các bệnh về gan như viêm gan do rượu, lâu dài dẫn đến sơ gan và cuối cùng là ung thư gan. Khi rượu bia vào cơ thể, chỉ có 10% lượng cồn được thải ra ngoài qua nước tiểu, hơi thở và mồ hôi, 90% còn lại đi thẳng vào gan. Tuy nhiên, khả năng loại bỏ chất độc của gan là có hạn.

Chất cồn có trong rượu bia chưa được xử lý làm rối loạn quá trình trao đổi chất của gan và do đó thúc đẩy quá trình chuyển dịch các độc tố và vi khuẩn từ ruột đến gan. Điều này khiến người uống nhiều rượu bia dễ bị nhiễm độc, đặc biệt là tế bào gan bị hoại tử, gây men gan tăng cao.

Sử dụng thực phẩm bẩn, nhiều chất béo

Vệ sinh an toàn thực phẩm là vấn để được nhiều người quan tâm hiện nay. Thực phẩm có thể bị nhiễm bẩn trong quá trình canh tác, chế biến, vận chuyển, xử lý và bảo quản. Thực phẩm còn chứa hóa chất tẩm ướp, ngâm chua, tồn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học, phẩm màu, phụ gia…. không tốt cho sức khỏe. Men gan tăng cao còn do người ăn nhiều đồ ăn nhanh nhiều dầu mỡ, nhiều muối, thực phẩm đóng hộp có chất bảo quản.

Dùng nhiều thức ăn nhanh là một trong những nguyên nhân khiến men gan tăng.

Sử dụng thuốc

Tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị như thuốc kháng sinh, thuốc tim mạch, thuốc giảm đau, thuốc hạ mỡ máu, thuốc chống trầm cảm cũng khiến men gan tăng cao bất thường. Tình trạng tăng men gan do các loại thuốc điều trị này cũng nguy hiểm không kém nguyên nhân viêm gan do rượu, bia.

Gan nhiễm mỡ không do rượu

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) đang gia tăng trên toàn thế giới và là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh gan mãn tính. Tỷ lệ mắc bệnh gia tăng ở nhóm người mắc các bệnh lý như béo bụng, béo phì, đái tháo đường type 2 và rối loạn lipid máu. Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan gan nhiễm mỡ và thậm chí là ung thư gan.

Mắc bệnh lý tại gan, đường mật và virus

Một số bệnh cấp tính như sốt rét, sốt xuất huyết cũng có thể gây tăng men gan, đặc biệt là sốt rét ác tính. Các bệnh lý về đường mật (viêm túi mật, sỏi mật, teo mật…), các bệnh lý về gan như viêm gan tự miễn, viêm gan A, B, C, E… cũng là nguyên nhân khiến men gan tăng cao.

Phương pháp ngăn ngừa nguy cơ

Để kiểm soát men gan, cần chú ý lựa chọn thực phẩm sạch, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, bảo quản và chế biến vệ sinh, hạn chế sử dụng các thức ăn nhanh như pizza, khoai tây chiên, gà rán, tăng cường ăn nhiều rau xanh, củ quả và trái cây,…

Nam giới không nên sử dụng quá 3 đơn vị rượu/ngày, nữ giới không quá 2 đơn vị rượu/ngày. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một đơn vị cồn nguyên chất tương ứng với 3/4 chai bia 330 ml (5%), 100 ml ly rượu vang (13,5%) và 330 ml bia hơi, hoặc một chén rượu mạnh 30 ml (40%).

Ăn uống khoa học, tăng cường thực phẩm tốt cho gan, theo dõi cân nặng và duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) ở mức hợp lý; cẩn thận khi sử dụng thuốc hoặc các chất bổ sung; tiêm phòng vaccine viêm gan A, B; Tập thể dục thể thao hàng ngày giúp tăng cường sức khỏe. Khám sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện kịp thời tình trạng men gan cao và bác sĩ có hướng hỗ trợ điều trị cải thiện và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm.