Ở Hoa Kỳ, khoảng 735.000 người bị nhồi máu cơ tim và 800.000 người bị đột quỵ mỗi năm.

Ở Việt Nam, khoảng 200.000 người tử vong vì bệnh tim mạch, chiếm 33% ca tử vong mỗi năm. Bệnh lý mạch vành cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, chiếm khoảng 1/3 tổng số ca tử vong và tỷ lệ tử vong ở nam cao gấp 5 lần ở nữ.

(Thống kê của Bộ Y tế năm 2023)

Động mạch vành được biết đến là hệ thống mạch máu để nuôi tim, giúp tim hoạt động đúng chức năng bơm máu đi khắp cơ thể.

Bệnh động mạch vành hay là bệnh mạch vành là thuật ngữ để chỉ tình trạng động mạch vành bị hẹp, bệnh lý đặc trưng bởi tích lũy mảng xơ vữa trong các động mạch vành. Điều này gây hẹp và làm hạn chế cung cấp máu, oxy và các chất dinh dưỡng cho tim.

Bệnh mạch vành có 2 thể: thể cấp tính (không ổn định) hay còn gọi là nhồi máu cơ tim và thể mạn tính (ổn định) hay còn gọi là thiếu máu cục bộ cơ tim.

1. Nguyên nhân & yếu tố nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch gồm 2 nhóm:

– Các yếu tố nguy cơ không thay đổi được: Gia đình có tiền sử mắc bệnh tim mạch, lớn tuổi, nam giới, phụ nữ thời kỳ mãn kinh.

– Các yếu tố nguy cơ thay đổi được: Tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, hút thuốc lá, đái tháo đường, ít vận động, thừa cân, béo phì.

2. Dấu hiệu nhận biết
Cơn đau thắt ngực là triệu chứng điển hình nhất của bệnh mạch vành mạn do hiện tượng này xuất hiện khi cung cấp máu không đủ cho tim.

Cơ đau thường xuất hiện ở vùng sau xương ức, lan lên cổ, vai, hàm dưới… Hầu hết các cơn đau thắt ngực đều có cảm giác như đau thắt lại, bóp nghẹt, đè nặng trước ngực và thường xuất hiện khi bệnh nhân gắng sức, gặp lạnh, sau bữa ăn nhiều… Các cơn đau ổn định thường chỉ kéo dài từ 3 đến 5 phút và thường không quá 20 phút. Nếu cơn đau kéo dài hơn thì cần nghĩ đến bệnh mạch vành cấp.

Ngoài cơn đau thắt ngực ra, người bệnh còn có thể gặp phải các hiện tượng như: Khó thở, mệt lả, đau đầu, buồn nôn, vã mồ hôi.3. Phương pháp chẩn đoán bệnh
Các phương pháp đơn giản hoặc hiện đại như điện tâm đồ, siêu âm tim, siêu âm tim gắng sức, chụp cắt lớp động mạch vành, chụp cộng hưởng từ tim và chụp phóng xạ tưới máu cơ tim, thông tim và chụp mạch vành.

4. Điều trị bệnh mạch vành hiệu quả

Mục tiêu điều trị là làm giảm tình trạng thiếu máu cơ tim, giảm các triệu chứng nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống; ngăn ngừa nhồi máu cơ tim và tử vong nhằm cải thiện tiên lượng của bệnh.

Các phương pháp điều trị bao gồm thay đổi lối sống, kiểm soát yếu tố nguy cơ và điều trị bằng thuốc. Trong đó, việc tích cực thay đổi lối sống và chế độ dinh dưỡng có ý nghĩa rất lớn bao gồm: Bỏ thuốc lá; bổ sung nhiều rau xanh, hoa quả trong chế độ ăn hàng ngày; các thực phẩm chức năng là không cần thiết; duy trì cân nặng hợp lý; kiểm soát mỡ máu, huyết áp và điều trị hiệu quả các bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì, rối loạn lipid máu; tập luyện thể lực vừa sức; tránh ăn quá no; nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng kéo dài và xúc cảm mạnh.

Các biến cố tim mạch thường xảy ra đột ngột và không thể dự đoán trước được. Vì thế bệnh nhân bệnh mạch vành mạn cần được điều trị và theo dõi sát sao, lâu dài.

5. Cách phòng ngừa bệnh mạch vành

Bệnh mạch vành có thể phòng ngừa bằng cách thực hiện những thay đổi lối sống lành mạnh như sau:

– Bỏ thuốc lá

– Có chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein.

– Duy trì cân nặng hợp lý

– Tập luyện thể lực vừa sức, tránh ăn quá no.

– Kiểm soát huyết áp, mức cholesterol và lượng đường trong máu

– Nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng kéo dài và xúc cảm mạnh.

– Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi sức khỏe tim mạch và thảo luận với bác sĩ về nguy cơ mắc bệnh lý mạch vành của bạn.