[Giải đáp] Siêu âm ổ bụng có phát hiện ung thư không?

Siêu âm ổ bụng có phát hiện ung thư không là câu hỏi đang được nhiều người quan tâm. Kỹ thuật siêu âm ổ bụng giúp Bác sĩ quan sát các cơ quan nội tạng, từ đó, chỉ ra những bất thường, dấu hiệu sớm của ung thư. Tuy nhiên, siêu âm ổ bụng chưa thể đánh giá chính xác liệu khách hàng có thực sự mắc ung thư không. Bác sĩ cần kết hợp với các phương pháp khác để đưa ra chẩn đoán chính xác.

1. Siêu âm ổ bụng có phát hiện ung thư không?

Siêu âm ổ bụng là phương pháp có thể phát hiện dấu hiệu nghi ngờ ung thư thông qua hình ảnh các khối u rõ nét, tuy nhiên phương pháp này không thể khẳng định chính xác 100% liệu người bệnh có thực sự mắc ung thư hay không.

Siêu âm ổ bụng là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng siêu âm để quan sát bên trong vùng bụng. (1) Siêu âm là tiền đề để Bác sĩ đưa ra các chỉ định kiểm tra sâu hơn, mà trong đó, giải phẫu bệnh là tiêu chuẩn vàng nhằm khẳng định ung thư.

Siêu âm là công cụ hữu hiệu nhưng chưa đủ để phân biệt u lành hay ác.

Cụ thể, siêu âm có thể phát hiện các khối u lớn hoặc những tổn thương trong ổ bụng, đặc biệt là khi có đặc điểm nghi ngờ khối u ác tính. Khi phát hiện bất thường, Bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các phương pháp bổ sung như nội soi hoặc sinh thiết để khẳng định chẩn đoán. Siêu âm ổ bụng đóng vai trò hỗ trợ định vị vị trí khối u để chọc sinh thiết, lấy mẫu mô để đem đi xét nghiệm.

2. Những dấu hiệu nghi ngờ ung thư có thể phát hiện qua siêu âm ổ bụng

Thông qua siêu âm, Bác sĩ có thể chẩn đoán hoặc loại trừ rất nhiều tình trạng bệnh lý. Cụ thể:

1 – Khối u bất thường: Siêu âm ổ bụng cho phép phát hiện các khối u ở các cơ quan như gan, thận, tụy, lá lách, buồng trứng, tử cung, tuyến tiền liệt, bàng quang,… Bác sĩ sẽ đánh giá chi tiết các đặc điểm của khối u như:

• Kích thước.
• Hình dạng.
• Đường bờ (mịn, không đều hoặc ăn mòn).
• Cấu trúc âm (đặc, nang hoặc hỗn hợp).

Những thông tin này có thể cung cấp gợi ý về khả năng u lành tính hay ác tính.

2 – Sự thay đổi cấu trúc và kích thước cơ quan: Các cơ quan nội tạng đều có kích thước cụ thể. Nếu trên siêu âm có sự thay đổi về kích thước, đây có thể là một bất thường liên quan đến bệnh lý nào đó, trong đó có cả ung thư:

• Gan: Siêu âm có thể phát hiện các biểu hiện như bề mặt gan không đều, cấu trúc thô (dấu hiệu thường thấy trong xơ gan, một yếu tố nguy cơ lớn của ung thư gan), gan kích thước to hoặc teo bất thường.
• Thận: Siêu âm có thể tìm thấy các tổn thương như biến dạng cấu trúc của nhu mô thận, thận ứ nước (có thể do khối u hoặc sỏi chèn ép đường niệu), hoặc phát hiện nang thận lớn, hạch vùng,…
• Bàng quang và túi mật: Thành bàng quang hoặc thành túi mật dày bất thường thường liên quan đến ung thư, viêm nhiễm mãn tính hoặc polyp. Các khối chiếm chỗ trong lòng túi mật, bàng quang. Các sỏi có thể kèm theo tổn thương niêm mạc túi mật.
• Lách to bất thường: Lách tăng kích thước có thể gợi ý các bệnh lý huyết học ác tính như ung thư máu hoặc di căn.

Siêu âm ổ bụng giúp phát hiện những bất thường của các cơ quan nội tạng

3 – Dịch trong ổ bụng (Ascites – Cổ trướng): Sự xuất hiện dịch tự do trong ổ bụng thường là dấu hiệu cảnh báo ung thư ở giai đoạn nặng, đặc biệt là đối với ung thư buồng trứng, ung thư gan, di căn phúc mạc hoặc tái phát trong ung thư đại trực tràng. Các tính chất của dịch như mức độ trong/đục giúp định hướng chẩn đoán. Siêu âm cũng hỗ trợ hướng dẫn chọc dịch làm xét nghiệm dịch ổ bụng.

4 – Hạch bạch huyết lớn: Hình ảnh hạch bạch huyết to trong khoang bụng hoặc khu vực sau phúc mạc thường liên quan đến ung thư hạch, các bệnh lý di căn từ cơ quan lân cận (như dạ dày, tụy, đại tràng). Siêu âm có thể đánh giá được kích thước, hình dáng và cấu trúc bên trong các hạch, góp phần theo dõi tiến triển bệnh lý hoặc định hướng chẩn đoán.

5 – Sự xâm lấn vào các mạch máu: Siêu âm hỗ trợ tốt trong việc phát hiện ung thư đã xâm lấn vào mạch máu lớn như tĩnh mạch cửa trong gan hoặc tĩnh mạch chủ dưới. Hiện tượng này thường gặp ở các bệnh ung thư gan, ung thư thận hoặc khối u ác tính vùng bụng.

3. Những hạn chế của siêu âm ổ bụng trong chẩn đoán ung thư

Tuy siêu âm ổ bụng là một phương pháp có thể đưa ra những chẩn đoán ban đầu về nguy cơ mắc ung thư, nhưng phương pháp này cũng tồn tại một số hạn chế sau:

1 – Không xác định được bản chất tế bào: Siêu âm ổ bụng chỉ cung cấp hình ảnh về cấu trúc và hình thái của các cơ quan, không thể đưa ra kết luận chính xác về bản chất tế bào của khối u. Tức là kể cả khi phát hiện khối u, siêu âm không thể phân biệt chắc chắn khối u đó là lành tính hay ác tính mà cần phải kết hợp xét nghiệm khác để chẩn đoán chính xác.

2 – Khó quan sát một số vùng/cơ quan: Siêu âm có giới hạn trong việc tiếp cận các cơ quan hoặc vùng bụng có đặc điểm khó khảo sát như:

• Cơ quan chứa nhiều khí, như dạ dày, ruột: Vì sóng siêu âm bị cản trở bởi không khí và hơi, nên khi khảo sát các cơ quan này, hình ảnh không rõ ràng, khiến việc tìm kiếm khối u nhỏ hoặc bất thường trong cấu trúc trở nên khó khăn.
• Khối u nằm sâu hoặc kích thước nhỏ: Siêu âm khó phát hiện các khối u có kích thước nhỏ (dưới 1-2 cm) hoặc bị che khuất bởi các cơ quan lân cận.
• Khối u có cấu trúc tương tự mô lành: Các khối u với đặc điểm âm giống mô xung quanh (đẳng âm) thường dễ bị bỏ sót khi siêu âm.

Máy siêu âm hiện đại từ Fujifilm Nhật Bản tại T-Matsuoka, cho chất lượng hình ảnh tốt hơn

3 – Quá trình chụp bị ảnh hưởng bởi thể trạng của bệnh nhân: Với những bệnh nhân có thể trạng đặc biệt như béo phì hoặc bụng có nhiều khí có thể ảnh hưởng đến hình ảnh siêu âm. Người béo phì có lớp mỡ dày khiến sóng siêu âm bị cản trở khiến hình ảnh bị mờ. Trong khi người bụng có nhiều hơi khiến sóng siêu âm khó xuyên qua, khiến Bác sĩ khó quan sát các cấu trúc cơ quan gần đó.

4. Một số phương pháp thay thế/kết hợp siêu âm để phát hiện ung thư tại ổ bụng

Sau khi siêu âm và phát hiện các bất thường nghi ngờ là ung thư, Bác sĩ sẽ cân nhắc và chỉ định khách hàng thực hiện thêm một hoặc một vài kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác (2) để xác định xem những bất thường đó có phải là ung thư hay không.

1 – Chụp cắt lớp vi tính (CT): Chụp CT sử dụng tia X và máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết của ổ bụng. Phương pháp này giúp xác định khối u, kích thước, hình dạng và vị trí của chúng. Phương pháp này có thể giúp phát hiện ung thư ruột, thận, dạ dày, buồng trứng… Chụp CT có nhiều ưu điểm như:

• Thời gian chụp và nhận kết quả nhanh, phù hợp cấp cứu. Quy trình chụp kéo dài từ 10 – 30 phút, bệnh nhân nhận kết quả ngay trong ngày.
• Chụp CT là phương pháp phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân khác nhau. Đặc biệt, nó rất an toàn cho những người không thể thực hiện chụp cộng hưởng từ MRI do những hạn chế về thiết bị hoặc tình trạng sức khỏe.
• Một trong những ưu điểm nổi bật của chụp CT là khả năng cung cấp hình ảnh đa mặt cắt, cho phép Bác sĩ đánh giá một cách chi tiết mức độ xâm lấn của các khối u.

2 – Chụp cộng hưởng từ (MRI): Đây là phương pháp sử dụng từ trường mạnh, sóng vô tuyến và máy tính để tạo hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong ổ bụng. Vì chụp MRI không sử dụng tia X, do đó không gây ra bức xạ ion hóa có hại cho khách hàng như chụp X-quang hay CT. Kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này rất hữu ích khi đánh giá các mô mềm, các cơ quan chứa nhiều nước, đánh giá tốt sự lan rộng của khối u trong ổ bụng.

Chụp MRI tại T-Matsuoka Medical Center, tích hợp công nghệ AI trong chẩn đoán hình ảnh

3 – Nội soi kết hợp sinh thiết: Nội soi thường được sử dụng để phát hiện ung thư ở thực quản, dạ dày hoặc đại tràng. Nội soi thường kết hợp với sinh thể để vừa quan sát trực tiếp các tổn thương thông qua ống mềm có gắn camera, vừa lấy được mô từ các vùng nghi ngờ để thực hiện xét nghiệm chẩn đoán ung thư.

Mỗi phương pháp chẩn đoán có những ưu điểm và nhược điểm riêng, do đó việc lựa chọn phương pháp phù hợp là rất quan trọng. Gói Magic Screening tại T-Matsuoka Medical Center, trung tâm y khoa tầm soát và phát hiện sớm các bệnh ung thư và đột quỵ chuẩn Nhật Bản tiên phong tại miền Bắc, có sự kết hợp giữa các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, mang lại nhiều lợi thế nổi bật trong việc phát hiện bất thường trong cơ thể.

• Gói Magic Screening sử dụng công nghệ hiện đại để phát hiện sớm những bất thường rất nhỏ, chỉ từ 1mm, giúp tăng khả năng phát hiện ung thư và các vấn đề sức khỏe khác ở giai đoạn còn sớm.
• Magic Screening không chỉ tập trung vào các bệnh ung thư phổ biến mà còn mở rộng ra 33 loại ung thư và 500 vấn đề sức khỏe khác nhau trên toàn bộ cơ thể, bao gồm cả ổ bụng, giúp khách hàng có cái nhìn toàn diện về tình trạng sức khỏe của mình.

5. Lưu ý trước khi siêu âm ổ bụng

Siêu âm ổ bụng là phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp chẩn đoán và phát hiện nhiều bệnh lý, trong đó phương pháp này được coi là tiền đề để Bác sĩ có cơ sở để chỉ định thực hiện các xét nghiệm sâu hơn trong phát hiện bệnh ung thư. Khách hàng nên lưu ý một số vấn đề sau trước khi siêu âm ổ bụng để đảm bảo trải nghiệm khám an toàn, hiệu quả:

1 – Lựa chọn cơ sở y tế uy tín: Khách hàng nên chọn các cơ sở y tế có máy móc thiết bị hiện đại và đội ngũ Bác sĩ có kinh nghiệm chuyên sâu về chẩn đoán hình ảnh để siêu âm. Quý khách hàng có thể tham khảo dịch vụ tại T-Matsuoka Medical Center. Đây là cơ sở y tế uy tín, thực hiện quy trình khám theo tiêu chuẩn Nhật Bản, có đội ngũ Bác sĩ giỏi chuyên môn, máy móc thiết bị hiện đại ứng dụng AI trong xử lý hình ảnh, giúp cho ra kết quả chụp chính xác và nhanh chóng.

2 – Đặt lịch và đến đúng giờ: Để đảm bảo quy trình siêu âm ổ bụng diễn ra thuận lợi và tiết kiệm thời gian cho khách hàng, mọi người nên đặt lịch trước để tránh phải chờ đợi. Nên đi khám đúng giờ hẹn để có đủ thời gian thực hiện các bước cần thiết và trao đổi kỹ hơn với Bác sĩ về hình ảnh trên siêu âm.

Đặt lịch khám trước khi đến siêu âm ổ bụng

3 – Trao đổi kỹ với Bác sĩ: Khách hàng nên cung cấp đầy đủ thông tin về tiền sử sức khỏe, bệnh lý đã mắc trước đó, các dấu hiệu gần đây hoặc thuốc đang sử dụng (nếu có). Những thông tin này rất quan trọng để Bác sĩ đưa ra đánh giá chính xác và quyết định phương pháp thăm khám phù hợp.

4 – Lắng nghe hướng dẫn của Bác sĩ/ kỹ thuật viên: Trước khi thực hiện siêu âm, Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên sẽ nhắc nhở khách hàng về những lưu ý cụ thể như cần nhịn ăn ít nhất 8 tiếng trước khi thực hiện nhằm giảm lượng khí trong ổ bụng. Khách hàng nên uống nước và nhịn tiểu để bàng quang căng đầy, hỗ trợ quan sát tốt hơn. Khách hàng cần chú ý mặc quần áo rộng rãi, thoải mái để thuận lợi cho quá trình siêu âm.

Trên đây là những giải đáp cho câu hỏi siêu âm ổ bụng có phát hiện ung thư không. Siêu âm ổ bụng là một phương pháp an toàn, hiệu quả, và quan trọng trong việc phát hiện các dấu hiệu bất thường, bao gồm nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, để kết quả chẩn đoán chính xác và toàn diện hơn, siêu âm cần kết hợp với các phương pháp khác như CT, MRI hoặc sinh thiết.

Nếu khách hàng hoặc người thân có nghi ngờ mắc ung thư, hãy liên hệ ngay với T-Matsuoka Medical Center để được tư vấn tận tình:

T-Matsuoka Medical Center – Trung tâm y khoa tầm soát và phát hiện sớm các bệnh ung thư và đột quỵ chuẩn Nhật Bản tiên phong tại miền Bắc:

• Hotline: 1800 888 616
• Website: https://t-matsuoka.com/ 
• Facebook: https://www.facebook.com/TMatsuokaMedicalCenter 
• Địa chỉ: 154 Nguyễn Thái Học, Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, Hanoi, Vietnam

DANH SÁCH TÀI LIỆU THAM KHẢO

(1) Kiromitis, Y. (2024) “Can you see cancer in the abdomen with an ultrasound?,” International Ultrasound Services, 13 February. Liên kết: https://www.iuslondon.co.uk/blog/general-health/can-you-see-cancer-in-the-abdomen-with-ultrasound/ (Ngày truy cập  20/04/2025).

(2) 10 common tests and scans used to diagnose cancer (n.d.) cancercouncil.com.au. Liên kết: https://www.cancercouncil.com.au/news/10-common-tests-and-scans-used-to-diagnose-cancer/ (Ngày truy cập  20/04/2025).

Đánh giá bài viết

Đánh giá bằng sao:

Gửi đánh giá

---

Tất cả đánh giá

Sắp xếp theo :

Mới nhất

Chưa có đánh giá nào.