5+ điều cần biết trước khi Chụp CT có tiêm thuốc cản quang

Thuốc cản quang chụp CT là dung dịch được tiêm vào cơ thể trong quá trình chụp CT, giúp hình ảnh kết quả chụp CT trở nên rõ nét hơn. Vậy khi nào Bác sĩ sẽ chỉ định khách hàng tiêm thuốc cản quang? Cần lưu ý gì khi sử dụng loại thuốc này? Theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ nhé!

1. Thuốc cản quang chụp CT là gì?

Thuốc cản quang là chất được Bác sĩ chỉ định đưa vào cơ thể trước khi chụp CT để tăng cường độ tương phản của các cấu trúc hoặc mô mềm trong cơ thể, giúp các chuyên gia y tế đưa ra chẩn đoán chính xác hơn. (1)

Trong hầu hết các trường hợp, khách hàng sẽ được chỉ định sử dụng thuốc cản quang chụp CT chứa i-ốt. Một số trường hợp khách hàng cần chụp CT đường tiêu hóa, họ sẽ được chỉ định uống thuốc cản quang chụp CT chứa bari. (2)

Hai ảnh trên là hai ảnh chụp CT hai quả thận, thể hiện sự khác biệt giữa chụp CT không sử dụng thuốc cản quang và có sử dụng thuốc cản quang

2. Tác dụng của thuốc cản quang chụp CT

2.1. Vai trò của thuốc cản quang trong chụp CT

Khi chất cản quang được đưa vào cơ thể (được tiêm vào tĩnh mạch, động mạch hoặc một khớp cụ thể hoặc khi uống trực tiếp, bơm-thụt), nó sẽ tập trung tại khu vực cần khảo sát. Nhờ khả năng hấp thụ tia X, khu vực này sẽ sáng hơn trên hình ảnh CT, giúp Bác sĩ dễ phân biệt nó với các mô xung quanh và đưa ra chẩn đoán chính xác hơn. (1)

Cụ thể:

• Đối với các mạch máu: Chất cản quang làm nổi bật mạch máu, giúp Bác sĩ phát hiện tắc nghẽn, dị dạng hoặc tổn thương.
• Tại cơ quan nội tạng: Chất cản quang giúp xác định cấu trúc, dòng máu trong các cơ quan và phát hiện bất thường như khối u, viêm hoặc tổn thương.

2.2. Tác dụng phụ của thuốc cản quang chụp CT

Thuốc cản quang chụp CT có hại không? Theo nhận định của các chuyên gia y tế (1), thuốc cản quang chụp CT được đánh giá là rất an toàn. Khách hàng chỉ phải lưu ý một số chi tiết về tác dụng phụ của thuốc như:

• Phản ứng dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng nhẹ như nổi mẩn, ngứa, buồn nôn hoặc nặng hơn như khó thở, tụt huyết áp, nhịp tim bất thường. Những triệu chứng này thường xuất hiện sau 1 giờ sử dụng thuốc.
• Tổn thương thận: Ở người có tiền sử bệnh thận hoặc các vấn đề sức khỏe như tiểu đường, thuốc cản quang có thể gây ảnh hưởng nhất định đến chức năng thận. Trong hầu hết các trường hợp, tổn thương thận không gây ra triệu chứng gì và sẽ biến mất trong khoảng 1 tuần. Ngoài ra, rất hiếm người bị tổn thương thận lâu dài và chỉ một số ít trong số họ cần phải chạy thận nhân tạo.

Máy chụp CT từ Fujifilm Nhật Bản tại T-Matsuoka

3. Khi nào được chỉ định chụp CT có tiêm thuốc cản quang?

Thực tế, không phải lúc nào khách hàng cũng cần phải tiêm thuốc cản quang trước khi chụp CT. Bác sĩ sẽ chỉ định chụp CT có tiêm thuốc cản quang khi cần hình ảnh chi tiết để kiểm tra các vấn đề sau:

• Mạch máu: Kiểm tra lưu lượng máu hoặc tìm điểm tắc nghẽn, phình mạch.
• Cơ quan nội tạng: Kiểm tra tổn thương hoặc khối u ở gan, thận, phổi hoặc các cơ quan khác.
• Đường tiêu hóa hoặc tiết niệu: Phát hiện sỏi, tắc nghẽn hoặc điểm bất thường.
• Chấn thương hoặc viêm nhiễm: Xác định tổn thương hoặc nhiễm trùng bên trong cơ thể.

Trước khi chụp, Bác sĩ sẽ đánh giá tiền sử sức khỏe của khách hàng và thông báo nếu khách hàng cần sử dụng thuốc cản quang để đảm bảo an toàn.

4. Chụp CT có tiêm thuốc cản quang và không tiêm thuốc cản quang khác nhau như thế nào?

Hình ảnh trên thể hiện sự tác động của thuốc cản quang lên kết quả chụp CT

Tham khảo thêm: Chụp CT không tiêm thuốc cản quang

5. Chụp CT có tiêm thuốc cản quang bao nhiêu tiền?

Theo Thông tư 22/2023/TT-BYT ngày 17/11/2023 của Bộ Y tế, chi phí một lần chụp CT có thể dao động từ 500.000 đến 7.000.000 đồng 02.1 (một số trường hợp chưa bao gồm chi phí sử dụng thuốc cản quang).

Lưu ý: Mỗi đơn vị y tế sẽ có quy định về giá chụp CT có thuốc cản quang khác nhau. Để biết giá chính xác tại T-Matsuoka, bạn hãy hệ ngay hotline 1800 888 616 để được tư vấn chi tiết!

6. Quy trình chụp CT có tiêm thuốc cản quang

6.1. Trước khi chụp CT

Đầu tiên, Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi khách hàng về các vấn đề sức khỏe hiện tại, đặc biệt là các vấn đề liên quan tới thận, tiền sử dị ứng,… nhằm giảm thiểu nguy cơ phản ứng dị ứng nghiêm trọng cho khách hàng.

Sau đó, Bác sĩ/kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn khách hàng thực hiện 1 số bước chuẩn bị trước khi chụp CT như:

• Làm xét nghiệm máu: Trong một số trường hợp, khách hàng sẽ được yêu cầu làm xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng thận và đảm bảo rằng cơ thể không có phản ứng tiêu cực với chất cản quang (3).
• Thay trang phục: Khách hàng sẽ được yêu cầu thay trang phục chuyên dụng, tháo bỏ các vật dụng kim loại như đồng hồ, dây chuyền, khuyên tai,… để tránh ảnh hưởng đến hình ảnh.

Kỹ thuật viên và Bác sĩ luôn túc trực bên cạnh khách hàng xuyên suốt buổi chụp CT để đảm bảo an toàn 

6.2. Trong quá trình chụp CT

Tiếp nhận thuốc cản quang: Bác sĩ sẽ tiến hành đưa thuốc cản quang vào cơ thể. Quá trình này diễn ra nhanh chóng (chưa đến 1 phút) và thường không gây đau. Sau khi tiếp nhận thuốc, Bác sĩ và kỹ thuật viên sẽ theo dõi các dấu hiệu phản ứng bất thường như khó thở, buồn nôn hoặc bất kỳ dấu hiệu dị ứng nào khác.

Tiến hành chụp CT: Khách hàng sẽ nằm trên bàn chụp của máy CT. Máy sẽ quét cơ thể một cách từ từ, tạo ra nhiều hình ảnh cắt lớp ngang và cung cấp hình ảnh chi tiết của các cấu trúc bên trong cơ thể. Khi chụp CT phần ngực, khách hàng sẽ được yêu cầu nín thở 1 lần, kéo dài khoảng vài giây.

6.3. Sau khi chụp CT

Theo dõi sau khi chụp CT: Sau khi hoàn tất quá trình chụp, khách hàng sẽ được nghỉ ngơi để theo dõi. Nếu khách hàng cảm thấy khó chịu, buồn nôn hoặc có bất kỳ triệu chứng nào khác, Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra và xử lý ngay lập tức. (4)

Nhận kết quả: Hình ảnh thu được từ chụp CT sẽ được gửi đến Bác sĩ chuyên khoa để phân tích. Sau đó, Bác sĩ sẽ giải thích kết quả và đưa ra phương án điều trị nếu phát hiện bất thường.

Dựa vào hình ảnh kết quả chụp CT, Bác sĩ có thể xác định mức độ tổn thương của cơ quan được chụp

Lưu ý sau khi chụp CT:  

• Khách hàng cần uống nhiều nước để đào thải thuốc cản quang ra khỏi cơ thể.
• Nếu khách hàng cảm thấy đau nhức, nổi mẩn… thì cần lập tức thông báo cho Bác sĩ vì đó có thể là dấu hiệu của việc bị nhiễm trùng hay phản ứng dị ứng.

7. Lưu ý khi chụp CT có tiêm thuốc cản quang

7.1. Chụp CT có tiêm thuốc cản quang có cần nhịn ăn không?

Thông thường, khách hàng sẽ được yêu cầu nhịn ăn trong 4 – 6h và nhịn uống trong 1- 2h trước khi tiến hành quá trình chụp CT có tiêm thuốc cản quang. Lý do cần nhịn ăn:

• Giảm tác dụng phụ của thuốc cản quang: Nhịn ăn sẽ giúp giảm nguy cơ buồn nôn hoặc nôn khi tiêm thuốc cản quang.
• Tránh các vấn đề về đường hô hấp: Nếu khách hàng nôn khi đang nằm trên máy chụp CT, thức ăn có thể làm làm tắc nghẽn đường hô hấp gây ảnh hưởng lớn tới sức khoẻ.
• Làm rõ hình ảnh chụp CT: Đối với khách hàng cần chụp CT tại dạ dày hoặc ruột non, nhịn ăn có thể giúp hình ảnh kết quả chụp CT được rõ ràng hơn, dễ dàng phát hiện bất cứ dấu hiệu bất thường hay phân biệt các cơ quan, cấu trúc.

Trên thực tế, tùy từng thể trạng khách hàng và tình huống cụ thể mà khách hàng sẽ được Bác sĩ chỉ định nhịn ăn hoặc không (5). Để biết rõ mình có cần phải nhịn ăn trước khi chụp CT có tiêm thuốc cản quang hay không, bạn vui lòng liên hệ hotline 1800 888 616 để nhận được tư vấn cụ thể.

Đa số trường hợp Bác sĩ sẽ yêu cầu khách hàng nhịn ăn trước khi chụp CT có tiêm thuốc cản quang

7.2. Thời gian đào thải thuốc cản quang khỏi cơ thể

Đối với khách hàng có chức năng thận bình thường, thuốc cản quang sẽ được loại bỏ khỏi cơ thể qua đường tiết niệu 12% sau 10 phút, 50% sau 1 giờ, 83% sau 3 giờ và gần như 100% sau 24h. Đối với khách hàng có chức năng thận giảm, khoảng thời gian đào thải thuốc cản quang có thể sẽ tốn nhiều thời gian hơn.

Trên đây là những thông tin quan trọng về thuốc cản quang chụp CT và những lưu ý cho khách hàng khi thực hiện phương pháp chẩn đoán hình ảnh này. Để được tư vấn chính xác nhất về tình trạng của mình, khách hàng có thể liên hệ với các Bác sĩ của T-Matsuoka Medical Center để được hỗ trợ!

T-Matsuoka Medical Center – Trung tâm y khoa tầm soát và phát hiện sớm các bệnh ung bướu và đột quỵ chuẩn Nhật Bản tiên phong tại miền Bắc:

• Hotline: 1800 888 616
• Website: https://t-matsuoka.com/ 
• Facebook: https://www.facebook.com/TMatsuokaMedicalCenter 
• Địa chỉ: 154 Nguyễn Thái Học, Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, Hanoi, Vietnam

DANH SÁCH TÀI LIỆU THAM KHẢO

(1) Mafraji, M. A. (n.d.). Radiographic Contrast Agents. MSD Manual Consumer Version. Ngày truy cập: 08/01/2025, liên kết: https://www.msdmanuals.com/home/special-subjects/common-imaging-tests/radiographic-contrast-agents

(2) Iodine-containing contrast medium. (2017). InsideRadiology. https://www.insideradiology.com.au/iodine-containing-contrast-medium/

(3) Before the computed tomography (CT) scan. (2017). Stanfordhealthcare.org. https://stanfordhealthcare.org/medical-tests/c/ct-scan/procedures/before.html

(4) After your computed tomography (CT) scan. (2017). Stanfordhealthcare.org. https://stanfordhealthcare.org/medical-tests/c/ct-scan/procedures/after.html

(5) Tsushima, Y., Seki, Y., Nakajima, T., Hirasawa, H., Taketomi-Takahashi, A., Tan, S., & Suto, T. (2020). The effect of abolishing instructions to fast prior to contrast-enhanced CT on the incidence of acute adverse reactions. Insights into Imaging, 11(1), 113. https://doi.org/10.1186/s13244-020-00918-y

Đánh giá bài viết

Đánh giá bằng sao:

Gửi đánh giá

---

Tất cả đánh giá

Sắp xếp theo :

Mới nhất

Chưa có đánh giá nào.