Ung thư tuyến giáp: Nguyên do và phòng ngừa bệnh

Ung thư tuyến giáp hiện chiếm tỷ lệ 1-2% trong số tất cả các loại ung thư, nhưng chiếm tới 90% tổng số ca ung thư của các tuyến nội tiết.

Có nhiều loại ung thư tuyến giáp khác nhau, trong đó ung thư tuyến giáp nhú, thể tủy, thể không biệt hóa và thể biệt hóa là những loại phổ biến nhất.

Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa có xu hướng tiến triển chậm hơn. Thông thường, bệnh nhân đến bệnh viện ở giai đoạn u chưa di căn xa, vị trí của khối u và hạch di căn còn có thể cắt bỏ được và tiên lượng dự báo là tốt.

Tuy nhiên, ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa tiến triển nhanh hơn. Bệnh nhân thường đến bệnh viện khi khối u và hạch đã lan rộng, không thể cắt bỏ được, di căn xa từ sớm và tiên lượng dự báo là xấu.

Nguyên nhân gây bệnh

Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về ung thư tuyến giáp, tuy nhiên vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác trong cơ chế phát triển bệnh. Thay vào đó, các nghiên cứu thường chỉ liệt kê các yếu tố nguy cơ dễ mắc bệnh.

Các yếu tố liên quan đến bệnh bao gồm:

Nhiễm phóng xạ

Phóng xạ từ bên ngoài có thể xâm nhập vào cơ thể con người qua đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của tuyến giáp. Ngoài ra, tiền sử điều trị các bệnh lý vùng cổ bằng phương pháp xạ trị cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Do di truyền

Khoảng 70% bệnh nhân mắc căn bệnh này có tiền sử bệnh trong gia đình (bố, mẹ, anh chị em…). Tuy nhiên, nguyên nhân di truyền chưa được xác định rõ. Ung thư tuyến giáp thể tủy thường có tính chất di truyền và gia đình.

Khoảng 70% bệnh nhân mắc bệnh có tiền sử bệnh trong gia đình

Chế độ ăn thiếu i ốt

Việc thiếu i ốt trong chế độ ăn có thể tăng nguy cơ mắc bệnh khối bướu giáp đơn thuần và ung thư tuyến giáp thể nang.

Yếu tố tuổi tác, hormone, giới tính

Đối tượng bệnh nhân thường trong độ tuổi từ 30-50 tuổi, và phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới từ 2-4 lần. Yếu tố hormone đặc thù ở phụ nữ và quá trình mang thai cũng có thể kích thích quá trình hình thành bướu tuyến giáp và hạch tuyến giáp. Theo thời gian, các khối bướu này có thể phát triển thành ung thư. Ngoài ra, viêm tuyến giáp sau sinh có thể gây suy giáp tạm thời ở phụ nữ.

Tiền sử mắc bệnh tuyến giáp

Nếu mắc các bệnh như viêm tuyến giáp mạn tính Hashimoto, viêm tuyến giáp bán cấp De Quervain, bướu giáp, bệnh Basedow hoặc hormone tuyến giáp mãn tính, nguy cơ tiến triển thành ung thư tuyến giáp sẽ cao hơn so với người khác.

Phòng ngừa bệnh

Ngay cả khi căn bệnh này rất dễ mắc phải, có khá nhiều cách để những người có nguy cơ có thể tự bảo vệ mình.

Tránh tiếp xúc với các chất, tia phóng xạ, bức xạ

Nguyên nhân gây ra bệnh có thể xuất phát từ việc tiếp xúc với bức xạ từ môi trường sống hoặc môi trường làm việc, gây biến đổi gen và hình thành tế bào ung thư trong cơ thể. Đặc biệt, việc tiếp xúc với bức xạ khi còn nhỏ tuổi càng dễ dẫn đến nguy cơ cao mắc bệnh khi trưởng thành.

Vì vậy, cần giảm thiểu tiếp xúc với bức xạ trong môi trường sống như các nhà máy sản xuất linh kiện điện tử hay nhà máy hạt nhân. Nếu phải làm việc trong môi trường có yếu tố độc hại, cần thực hiện nghiêm túc các quy trình bảo vệ sức khỏe.

Thận trọng trước những biểu hiện bất thường

Nếu cơ thể xuất hiện các triệu chứng bất thường không rõ nguyên nhân như: mệt mỏi, tăng cân đột ngột, nhạy cảm, khàn giọng, khó nuốt,… cần phải đến khám bệnh tại các cơ sở y tế, vì đây có thể là biểu hiện của rối loạn hormone tuyến giáp.

Tự kiểm tra vùng cổ

Bạn có thể tự kiểm tra vùng cổ một cách đơn giản và thực hiện được ngay tại nhà. Đầu tiên, đứng trước gương và ngửa cổ ra sau. Sau đó, sử dụng tay để sờ khu vực cổ và kiểm tra xem có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào không. Việc kiểm tra vùng cổ thường xuyên có thể giúp phát hiện kịp thời các khối u bất thường.

Có thể tự kiểm tra tại nhà để phát hiện ra các bất thường vùng cổ

Chế độ sinh hoạt hợp lý

Để phòng ngừa ung thư tuyến giáp, cần duy trì một chế độ ăn uống ít chất béo và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh. Nên bổ sung rau xanh, trái cây và chất xơ vào bữa ăn.

Ngoài ra, cần dùng muối i ốt và ăn các loại thực phẩm giàu i ốt như tảo, rong biển, hải sản. Các thực phẩm giàu magie như hạt điều, hạch nhân cũng là tốt cho tuyến giáp. Việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh còn giúp kiểm soát cân nặng hợp lý và phòng ngừa ung thư tuyến giáp.

Bên cạnh đó, cần hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá và chất kích thích vì chúng làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý ung thư nói chung và ung thư tuyến giáp nói riêng.

Khám sức khỏe định kỳ

Để đảm bảo sức khỏe, chúng ta cần thiết phải thiết lập một chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học, đồng thời thực hiện kiểm tra ung thư định kỳ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến giáp, vì việc kiểm tra sức khỏe định kỳ có thể phát hiện ung thư tuyến giáp ở giai đoạn sớm.

Nếu trong gia đình đã từng có người mắc bệnh ung thư tuyến giáp, thì cần phải thường xuyên kiểm tra sức khỏe để phát hiện sớm bệnh và điều trị kịp thời.