Ung thư đại tràng: 7 yếu tố làm tăng nguy cơ

Tháng Năm 6, 2023

Nắm được các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng là điều vô cùng cần thiết để phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Ung thư đại tràng là loại ung thư phổ biến, phát triển trong ruột già hoặc trực tràng. Có nhiều yếu tố nguy cơ gây tăng nguy cơ mắc bệnh này. Mỗi yếu tố đóng vai trò quan trọng và rủi ro sẽ tăng lên nếu có đồng thời nhiều yếu tố nguy cơ. Do đó, hiểu rõ các yếu tố này là điều cần thiết để phòng ngừa bệnh hiệu quả. Dưới đây là các yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh:

Tiền sử gia đình từng có người mắc bệnh

Nếu có tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng, các thành viên trong gia đình cũng có nguy cơ mắc bệnh này. Theo các nghiên cứu, nguy cơ bị bệnh tăng lên trong trường hợp thành viên có mối quan hệ gần gũi với người bệnh (cha mẹ, anh chị em, con cái), đặc biệt là khi nhiều thành viên trong gia đình mắc bệnh hoặc khi ung thư xuất hiện sớm (trước 45 tuổi).

Dấu vết ung thư trên phim chụp CT ổ bụng

Tiền sử mắc ung thư đại tràng hoặc polyp

Tiền sử ung thư đại tràng hoặc polyp nghĩa là người bệnh đã trải qua điều trị can thiệp bệnh trong quá khứ, nhưng vẫn có khả năng tái phát căn bệnh này trong tương lai.

Theo các nghiên cứu, người đã từng mắc căn bệnh này có nguy cơ tái phát rất cao. Người đã từng phát hiện polyp tuyến trước độ tuổi 60 cũng tăng nguy cơ phát triển bệnh.

Tuổi tác

Tương tự như nhiều bệnh mãn tính khác, nguy cơ mắc các bệnh ung thư tăng lên khi người bệnh già đi. Theo nghiên cứu, đến 90% bệnh nhân ung thư đại tràng có độ tuổi trên 50. Độ tuổi càng cao thì nguy cơ mắc bệnh càng tăng lên.

Yếu tố lối sống

Lối sống đóng một vai trò quan trọng trong việc quyết định hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe và nguy cơ mắc bệnh. Nghiên cứu cho thấy, lối sống không lành mạnh có thể tăng nguy cơ ung thư đại tràng, bao gồm:

Chế độ ăn uống giàu chất béo và thịt đỏ, ăn ít chất xơ, hay tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn.
Thiếu hoạt động thể chất, ít vận động.
Các thói quen có hại như hút thuốc lá, sử dụng thuốc lào.
Lạm dụng các chất kích thích như rượu và bia.
Béo phì.

Lối sống tĩnh tại, ít vận động, không hoạt động luyện tập thể thao béo phì có nguy cơ mắc ung thư

Mắc bệnh polyp tuyến ống gia đình

Theo nghiên cứu, Polyp tuyến ống gia đình là một rối loạn di truyền ít phổ biến. Tuy nhiên, người mắc phải sẽ có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng. Gần 100% người có rối loạn này sẽ bị ung thư trong suốt thời gian sống của họ, và hầu hết trường hợp xảy ra trước độ tuổi 50. Người bị polyp tuyến ống gia đình có hàng trăm polyp ở khắp ruột già khi bắt đầu tuổi vị thành niên.

Yếu tố liên quan di truyền không do polyp

Ung thư đại tràng có liên quan đến di truyền, bao gồm cả polyp hoặc hội chứng Lynch. Hội chứng Lynch là một dạng di truyền khác tăng nguy cơ bị bệnh, phổ biến hơn loại polyp tuyến ống gia đình nhưng vẫn không thường gặp.

Theo nghiên cứu, hội chứng Lynch chiếm khoảng 1/20 trong tổng số trường hợp ung thư đại tràng và khoảng 70% người bị hội chứng này sẽ mắc bệnh ở độ tuổi 65. Bệnh cũng có xu hướng xuất hiện ở những người trẻ tuổi. Người bị hội chứng Lynch cũng có nguy cơ mắc những căn bệnh ung thư khác như ung thư tử cung, dạ dày, buồng trứng, bàng quang, thận…

Ngoài ra, còn có một số dạng di truyền hiếm khác cũng tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm hamartomatous polyp, hội chứng Peutz-Jegher và hội chứng polyp thiếu niên…

Bệnh viêm ruột

Người mắc bệnh viêm đại tràng (bệnh Crohn đại tràng hoặc viêm loét đại tràng) có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư đại tràng. Tuy nhiên, nguy cơ này phụ thuộc vào số lượng và thời gian tồn tại của ổ viêm. Các nghiên cứu cho thấy nếu toàn bộ ruột già bị viêm và bị viêm loét trong 10 năm trở lên thì nguy cơ mắc ung thư rất cao.