U tuyến giáp: Nguyên nhân và triệu chứng bệnh

Tuyến giáp là một cơ quan nội tiết ở cổ họng, có nhiệm vụ sản xuất, lưu trữ và giải phóng thyroxine và hormone triiodothyronine vào máu để duy trì quá trình trao đổi chất và sự chuyển hóa chất trong cơ thể.

U tuyến giáp là một khối u nằm trong tuyến giáp, có thể được phát hiện thông qua tự cảm nhận hoặc thông qua kiểm tra lâm sàng hoặc siêu âm tuyến giáp. Căn bệnh này gây ra thay đổi chức năng và hoạt động của tuyến giáp cũng như ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Thông thường, phụ nữ có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nam giới. Tuy nhiên, hơn 90% các khối u dạng này là tổn thương lành tính, chỉ có từ 4,0% đến 6,5% là ung thư.

Bệnh gây ra thay đổi chức năng và hoạt động của tuyến giáp cũng như ảnh hưởng đến thẩm mỹ

Phân loại và triệu chứng của bệnh

Khối u tuyến giáp có thể là đơn nhân hoặc đa nhân, với kích thước đường kính nhỏ hơn 1cm ở giai đoạn đầu nên rất khó có thể phát hiện bằng cách sờ tay. Hầu hết các khối u này ở dạng đặc, khoảng 15-25% ở dạng dịch lỏng. U loại này thường được phân loại thành hai dạng:

Khối u lành tính, hay còn gọi là Adenoma tuyến giáp, là sự hình thành và phát triển của tuyến giáp thành các khối u cục hoặc các nốt tuyến giáp. Mặc dù không gây nguy hiểm, chúng có thể sản xuất một lượng lớn hormone tuyến giáp bất thường, dẫn đến cường giáp.
Khối u ác tính gây ra ung thư tuyến giáp, chiếm khoảng 4-7% tổng số trường hợp. Đây là loại bệnh nguy hiểm, tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, khả năng sống sót của bệnh nhân có thể lên đến 90-95%.

Triệu chứng u tuyến giáp lành tính

Các khối u lành tính đa số không có bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên khi khối u trở nên quá lớn thì người bệnh có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy vết sưng tại vùng cổ. Chúng có thể gây khó thở hoặc nuốt nghẹn nếu đè vào khí quản hoặc thực quản. Trong một số trường hợp, khối u lành tính có thể sản sinh ra lượng thyroxine lớn hơn bình thường, gây ra triệu chứng cường giáp như giảm cân, tăng tiết mồ hôi, run tay, buồn nôn, nhịp tim nhanh hoặc loạn nhịp.

Mặc dù một số khối u có thể là ung thư (ác tính), nhưng để xác định được điều này không thể dựa vào một số triệu chứng riêng lẻ. Ung thư tuyến giáp phát triển chậm và có thể nhỏ khi mới phát hiện. Tuy nhiên, những khối u này có thể lớn, cứng chắc, ít di chuyển và phát triển nhanh.

Triệu chứng u tuyến giáp ác tính

Cũng giống như u tuyến giáp lành tính, ở giai đoạn đầu của bệnh, ung thư tuyến giáp thường không gây ra bất kỳ triệu chứng hay dấu hiệu nào. Thông thường, khi bệnh phát triển, một khối u ở cổ sẽ được phát hiện trong tuyến giáp. Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân khác, dấu hiệu đầu tiên có thể là một hạch bạch huyết to lên ở bên cổ, chứa tế bào ung thư tuyến giáp. Các triệu chứng khác có thể gồm:

Nốt sần có thể sờ thấy qua da trên cổ của bạn
Thay đổi giọng nói, bao gồm cả khàn giọng
Khó nuốt
Đau cổ và họng
Sưng hạch bạch huyết ở cổ

Để chẩn đoán ung thư tuyến giáp, thường sử dụng phương pháp chọc hút kim nhỏ kết hợp với siêu âm để lấy tế bào từ khối u để phân tích. Nếu khối u không được xác định bằng phương pháp này, cắt bỏ một phần của tuyến giáp có thể được thực hiện để đưa ra chẩn đoán chính xác hơn. Nếu khối u được cắt bỏ và được xác định là ác tính, thì tình trạng này được coi là ung thư tuyến giáp.

Người bệnh có thể bị khó nuốt hoặc đau cổ họng

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân chính gây ra u tuyến giáp vẫn chưa được chuyên gia nghiên cứu đưa ra lời giải đáp rõ ràng nhất. Tuy nhiên, một số tác nhân gây ảnh hưởng và làm tăng nguy cơ mắc bệnh đã được xác định như:

Di truyền: những người sinh ra trong gia đình có bố, mẹ hay người thân đã từng mắc bệnh cũng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này cao hơn so với bình thường.
Nhiễm chất phóng xạ, chất độc hại: tiếp xúc thường xuyên với các chất này có thể gây biến đổi, thay đổi tính chất và sự hoạt động của tuyến giáp, tăng nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt là ung thư tuyến giáp.
Yếu tố tuổi tác: tỷ lệ mắc bệnh ở phụ nữ cao hơn gấp 5 lần so với nam giới cùng độ tuổi do hormone của nữ kích thích hình thành u bướu tuyến giáp mạnh hơ.
Ăn thiếu chất: Thiếu i-ốt là nguyên nhân khiến các hoạt động của tuyến giáp không thể diễn ra bình thường.
Bệnh lý tuyến giáp: Người gặp các vấn đề liên quan đến tuyến giáp như suy giảm hormone tuyến giáp, viêm tuyến giáp,… có khả năng mắc u tuyến giáp cao.
Rối loạn miễn dịch: Hệ miễn dịch bị suy giảm hoặc rối loạn là yếu tố thuận lợi khiến các nhân gây hại tấn công và làm suy yếu cơ thể, tăng nguy cơ dẫn đến các bệnh lý tuyến giáp.
Các yếu tố khác: Béo phì, thừa cân, uống rượu bia, hút thuốc, thức khuya, ăn uống không đủ chất và lối sống không lành mạnh cũng có khả năng làm tăng nguy cơ mắc u tuyến giáp.