Tầm soát ung thư dạ dày: Ai nên thực hiện sớm?

Khi các tế bào dạ dày phát triển đột biến, tăng sinh mất kiểm soát, xâm lấn các mô xung quanh hoặc di căn sang các cơ quan khác qua hệ thống hạch bạch huyết, ung thư dạ dày sẽ xảy ra. Tuy nhiên, ở giai đoạn sớm, bệnh thường không có triệu chứng hoặc chỉ có rất ít triệu chứng, dẫn đến khó phát hiện và đôi khi nhầm lẫn với các bệnh lý dạ dày khác.

Do đó, việc tầm soát ngay cả khi chưa bộc lộ triệu chứng là rất quan trọng để phát hiện sớm bệnh, tăng tỷ lệ sống hơn 90% và nâng cao hiệu quả điều trị. Dưới đây là 6 đối tượng cần được tầm soát sớm ung thư dạ dày.

Tầm soát ung thư dạ dày sớm có thể nâng cao hiệu quả điều trị, tăng tỷ lệ sống hơn 90%

Từng nhiễm khuẩn H.P

Có nghiên cứu chỉ ra rằng vi khuẩn Helicobacter Pylori (H.P) có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày hơn 2,5 lần. Khoảng 2-3% người bị nhiễm H.P phát triển ung thư biểu mô tuyến dạ dày và hơn 60% số ca bệnh được phát hiện có liên quan đến vi khuẩn này. Ngoài ra, H.P còn gây ra nhiều bệnh lý dạ dày như viêm dạ dày cấp hoặc mạn tính, viêm loét dạ dày, tạo ra những tổn thương tiền ung thư.

Khi H.P xâm nhập vào dạ dày, nó gây ra tình trạng viêm liên tục, tổn thương các tế bào biểu mô dạ dày và dẫn đến sự mất ổn định cấu trúc, từ đó dẫn đến ung thư dạ dày. Bệnh ung thư dạ dày thường hình thành qua các giai đoạn từ viêm teo niêm mạc dạ dày, dị sản ruột, loạn sản, ung thư giai đoạn sớm cho đến ung thư dạ dày tiến triển.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, khoảng 2/3 dân số thế giới bị nhiễm khuẩn H.P. Tuy nhiên, nhiễm H.P không có triệu chứng là rất phổ biến và có thể dẫn đến ung thư dạ dày một cách thầm lặng. Vì vậy, nhóm người nhiễm vi khuẩn H.P nên tầm soát sớm để đề phòng với các biến chứng như ung thư.

Nghiện thuốc lá và bia rượu

Phân tích tổng hợp của Đại học Khoa học Y tế Hamadan (Iran) từ 233 nghiên cứu trên hơn 33 triệu người cho thấy rằng hút thuốc lá tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày lên 61%. Hút thuốc lá còn làm giảm hiệu quả diệt trừ vi khuẩn H.P trong dạ dày, làm tình trạng nhiễm trùng diễn tiến xấu hơn so với không hút.

Số lượng thuốc lá hút mỗi ngày và thời gian hút tỷ lệ thuận với nguy cơ ung thư dạ dày. Nếu hút thuốc lá trước tuổi 26, nguy cơ mắc bệnh càng cao. Cũng theo nghiên cứu của Đại học Khoa học Y tế Hamadan, nghiện rượu bia lâu năm có nguy cơ mắc bệnh tăng đến 73%. Hai nhóm đối tượng này có thể được tầm soát ung thư dạ dày sớm.

Thói quen ăn mặn và thực phẩm chế biến sẵn

Những thói quen ăn uống như ăn quá mặn, ưa thích thực phẩm chế biến sẵn, sử dụng rau quả ngâm dấm hay muối chua… có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Việc tiêu thụ thức ăn có nhiều muối sẽ làm tổn thương lớp niêm mạc của dạ dày, tạo điều kiện cho vi khuẩn H.P nhiễm trùng và gây ra các tổn thương tiền ung thư.

Hơn nữa, các hợp chất natri nitrat, nitrit có thể được tìm thấy trong thực phẩm chế biến sẵn. Nếu tiêu thụ quá nhiều, chúng có thể tương tác với amin để tạo ra nitrosamin, một chất gây độc và tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Do đó, người có thói quen ăn mặn và thực phẩm chế biến sẵn nên tầm soát ung thư dạ dày sớm.

Tiền sử gia đình có người bệnh

Một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học đến từ Bồ Đào Nha và Italy và được đăng tải trên thư viện Y khoa Mỹ đã chỉ ra rằng, 10% tổng số các trường hợp ung thư dạ dày có liên quan đến yếu tố di truyền trong gia đình. Trong số này, tỷ lệ các trường hợp ung thư dạ dày do di truyền chiếm từ 1-3%. Nếu trong gia đình của bạn có cha mẹ hoặc anh chị em ruột mắc ung thư dạ dày, bạn nên đi kiểm tra sàng lọc ung thư dạ dày ngay cả khi chưa xuất hiện triệu chứng. Phát hiện sớm bệnh sẽ giúp bạn xác định kế hoạch điều trị phù hợp.

10% tổng số các trường hợp ung thư dạ dày có liên quan đến yếu tố di truyền trong gia đình

Từng phẫu thuật điều trị bệnh dạ dày

Những người từng phẫu thuật cắt bỏ một phần dạ dày hoặc điều trị viêm loét dạ dày có nguy cơ cao mắc ung thư dạ dày sau này. Nhóm này cần phải thường xuyên kiểm tra chức năng dạ dày và sàng lọc để phát hiện nguy cơ ung thư kịp thời.

Người lớn tuổi

Nguy cơ mắc ung thư dạ dày tăng đáng kể sau tuổi 50, vì vậy nhóm người này cần sàng lọc sớm ung thư dạ dày. Theo thống kê của Globocan 2020, có hơn 17.000 ca mới mắc ung thư dạ dày và gần 14.700 ca tử vong. Tỷ lệ mắc bệnh đang tăng và có xu hướng trẻ hóa, với nhiều trường hợp mắc ung thư dạ dày dưới 40 tuổi.

Ung thư dạ dày giai đoạn sớm tiến triển chậm và thường không có triệu chứng rõ ràng. Hầu hết các trường hợp phát hiện bệnh đã ở giai đoạn muộn, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm, bệnh có thể được kiểm soát và điều trị triệt để. Sàng lọc sớm ung thư dạ dày có thể cải thiện khả năng sống sau điều trị.