Tập luyện phục hồi chức năng là điều người bệnh cần làm trong quá trình phục hồi sau đột quỵ. Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng quá trình này.

Sự hỗ trợ của người xung quanh rất quan trọng

Trong quá trình phục hồi chức năng cho người bị đột quỵ, ngoài các nhân viên y tế và kỹ thuật viên, gia đình người bệnh, người thân có vai trò quan trọng. Đây đều là những người giúp đỡ, hỗ trợ người bệnh luyện tập và phục hồi chức năng hiệu quả.

Để quá trình này đạt được kết quả tốt, người bệnh đột quỵ nên thực hiện sớm, ngay khi còn đang nằm trên giường bệnh, thường 24-48h sau đột quỵ. Quá trình tập luyện nhằm phục hồi các chức năng của cơ thể cần được kéo dài, ngay cả khi người bệnh đã ra viện.

Đối với những người vẫn còn liệt hoặc yếu cơ, nên tham gia các bài tập vận động thụ động hoặc chủ động để tăng cơ lực chi bị liệt. Để thúc đẩy quá trình phục hồi nhanh hơn, người bệnh cần sự hỗ trợ hoặc từ phía người thân hoặc kỹ thuật viên. Ngoài ra, họ cũng nên tự bản thân tích cực hơn trong luyện tập.

Một số điều cần lưu ý

Đối với người bệnh, tùy vào tình trạng sức khỏe mà các bác sĩ sẽ hướng dẫn người nhà cũng như gợi ý các bài tập cho bệnh nhân luyện tập, thực hiện vật lý trị liệu và phục hồi chức năng. Yếu tố ảnh hưởng đến quá trình này bao gồm:

• Mức độ tổn thương của bệnh nhân. Họ có thể tự di chuyển, đi lại không hay cần sự trợ giúp.
• Các động tác, bài tập có thể từ đơn giản kiểu vận động tay, chân, cổ… cho đến phức tạp hơn như tắm, mặc quần áo, sử dụng toilet,…
• Với người bệnh mắc phải các vấn đề liên quan đến suy giảm vận động và cảm giác…, các bác sĩ vật lý trị liệu cần kiểm tra, đánh giá bệnh nhân để từ đó đưa ra chương trình phục hồi chức năng phù hợp với họ.
• Người bệnh cần thực hiện các bài tập phức tạp đòi hỏi nhiều sự phối hợp và cân bằng lặp đi lặp lại nhiều lần
• Các kỹ năng sinh hoạt thường ngày như: chải tóc, rửa mặt, chải răng… cũng cần được hướng dẫn cho bệnh nhân để từ đó thấy được sự phục hồi, cuối cùng lấy lại sự tự tin.
• Trị liệu ngôn ngữ – lời nói ở người bệnh đột quỵ cũng rất quan trọng và cần được quan tâm đúng mức

Tập luyện cho người bệnh đột quỵ

Phòng ngừa té ngã là một trong những điều cần được quan tâm nhất khi thực hiện phục hồi chức năng ở người đột quỵ. Nếu bị té ngã, cần nghỉ ngơi và kiểm tra những vị trí tay chân, cổ xương quay, xương đùi… nếu cảm thấy đau. Trong trường hợp cần thiết, nên đưa người bệnh đến cơ sở y tế để chụp Xquang.

Bên cạnh đó, không nên để người bệnh tập luyện quá. Nếu cảm thấy mệt mỏi, chán nản, người bệnh nên nghỉ ít phút để thư giãn và thay vào đó bằng các hoạt động như nghe nhạc, xem tivi… để giảm bớt căng thẳng mệt mỏi.

Để cải thiện hiệu quả hồi phục sau đột quỵ, quá trình tập luyện cần bắt đầu luyện tập từ sớm và phù hợp với khả năng của người bệnh.

Bên cạnh đó, bệnh nhân đột quỵ cũng cần có nhiều động lực, cố gắng để đạt kết quả tốt nhất. Quá trình tập luyện tăng dần, lặp lại nhiều lần, tần suất cao… Thực hiện nghiêm túc chỉ định của bác sĩ về dùng thuốc, luyện tập, tái khám… cũng là một yếu tố rất quan trọng

Kết luận

Trong quá trình người bệnh đột quỵ phục hồi chức năng, người thân cần chú ý luôn đồng hành cần mẫn với người bệnh. Ngoài việc tập luyện phục hồi để nhanh bình phục, người bệnh còn phải chú ý đến chăm sóc sức khỏe toàn diện để ngăn ngừa tái phát đột quỵ. Để thực hiện được điều này, tập luyện, kiểm soát huyết áp, tiểu đường rất quan trọng. Ngoài ra, cần tìm cách loại bỏ các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, thừa cân/béo phì, chế độ ăn nhiều cholesterol, uống rượu…