Có nên chụp CT não cho trẻ? Hiểu đúng để lựa chọn chính xác!

Não của trẻ em rất nhạy cảm với tia X. Vì vậy, khi có chỉ định chụp CT não cho trẻ, phương pháp chẩn đoán hình ảnh ứng dụng tia X, cha mẹ thường cảm thấy bất an và lo lắng. Thực tế, chụp CT được đánh giá là an toàn và cha mẹ hoàn toàn có thể yên tâm. Vậy có nên chụp CT não cho trẻ không? Theo dõi bài viết để hiểu rõ hơn về phương pháp chụp CT não cho trẻ.

1. Có nên chụp CT não cho trẻ? Trường hợp nào nên chụp?

Có. Chụp CT não cho trẻ nên thực hiện khi có chỉ định từ Bác sĩ. Không phải trong bất cứ trường hợp nào, Bác sĩ cũng sử dụng phương pháp chẩn đoán hình ảnh này. Bác sĩ sẽ cân nhắc tiến hành kỹ thuật chụp CT trong trường hợp muốn theo dõi hoặc chẩn đoán những bệnh lý sau:

• Chấn thương hàm mặt và chấn thương sọ não.
• Viêm màng não, viêm não, áp xe não.
• Thiếu máu não thoáng qua.
• Tăng áp lực nội sọ.
• Nghi ngờ dị tật não bẩm sinh.
• Nghi ngờ dị dạng mạch máu não.
• Đột quỵ cấp (nhồi máu não, xuất huyết nội sọ).
• Nghi ngờ khối u não, khối u vùng đầu – mặt.

Bác sĩ sẽ tư vấn chi tiết chi phụ huynh về chỉ định chụp CT não cho trẻ

2. Trường hợp nào không nên chụp CT não cho trẻ

Với các trường hợp trẻ bị chấn thương đầu nhẹ, không có các dấu hiệu nguy cơ thì Bác sĩ sẽ không chỉ định thực hiện chẩn đoán hình ảnh này mà chỉ cần theo dõi sát sao tình trạng của trẻ. Cụ thể:

• Trẻ em dưới 2 tuổi: Bé vẫn tươi tỉnh, bú tốt, không có tụ máu ở da đầu, không mất ý thức sau khi té ngã, té từ độ cao dưới 1m và không sờ thấy nứt xương sọ.
• Trẻ em từ 2 tuổi trở lên: Tình trạng tinh thần bình thường, không mất ý thức, không bị nôn ói, không có thương tích nặng kèm theo, không có dấu hiệu nứt sọ, và không than phiền về cơn đau đầu dữ dội

Bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng thực tế của trẻ để đưa ra chỉ định chẩn đoán hình ảnh phù hợp

3. Cách giảm ảnh hưởng của bức xạ khi chụp CT trẻ em

Hàng ngày, cơ thể người vẫn tiếp xúc với bức xạ ion hóa từ môi trường. Trung bình một năm, một người tiếp xúc khoảng 3 mSv (đơn bị đo bức xạ). Trong khi đó chụp CT sẽ có lượng bức xạ từ 1 – 10 mSv tùy thuộc vào bộ phận cơ thể được chụp. So với người lớn, liều bức xạ của trẻ em phải hấp thụ khi chụp CT cao hơn vì cơ thể của trẻ nhạy cảm hơn dưới tác động của bức xạ. Tuy nhiên, tỷ lệ nhiễm xạ cũng chỉ khoảng 0,0005%. (2)

Hiện nay, Bác sĩ có những biện pháp để giảm tối đa ảnh hưởng của bức xạ khi chụp CT cho trẻ em:

1 – Đánh giá kỹ biểu hiện trước khi chỉ định chụp CT: Trước khi ra chỉ định chụp CT, Bác sĩ điều trị và Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh sẽ tiến hành hội chẩn, cân nhắc cẩn thận lợi ích và tác hại nhằm giảm thiểu tác động của bức xạ với cơ thể trẻ cả trong hiện tại lẫn tương lai. Nếu chụp CT không phù hợp cho trẻ em, các phương pháp khác như chụp cộng hưởng từ (MRI) sẽ được xem xét và chỉ định thay thế.

2 – Điều chỉnh các thông số phơi nhiễm khi chụp CT cho trẻ em: Các Bác sĩ chuyên khoa sẽ phối hợp với kỹ thuật viên để điều chỉnh các thông số phơi nhiễm phù hợp, nhằm giảm thiểu tối đa tác động của kỹ thuật chụp CT lên trẻ em như điều chỉnh thông số theo cân nặng của trẻ, giới hạn khu vực quét ở vùng cần thiết nhỏ nhất.

3 – Che chắn những vùng quan trọng: Các kỹ thuật viên có thể dùng các miếng chắn bằng chì hoặc vật liệu tương tự để che chắn vùng cổ, vùng tuyến giáp và các cơ quan nhạy cảm khác của trẻ khi chụp CT, giảm sự tiếp xúc của tia bức xạ đến các vùng không cần thiết.

4 – Sử dụng máy móc hiện đại: Tại một số cơ sở y tế như Trung tâm Y khoa Nhật Bản T-Matsuoka sử dụng máy chụp CT tích hợp công nghệ AI tiên tiến cho hình ảnh chất lượng cao. Ngoài ra, máy chụp CT sử dụng công nghệ hiện đại, giúp giảm hơn 90% liều tia X khi chụp CT, đảm bảo an toàn cho khách hàng, nhất là trẻ em.

Máy chụp CT hiện đại tích hợp công nghệ AI giúp giảm tối đa liều lượng tia X

4. 4 lưu ý cần biết trước khi chụp CT não cho trẻ

Trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh với bộ não vẫn đang phát triển, rất nhạy cảm với bức xạ ion hóa. Vì vậy, nếu con cần phải chụp CT trong chẩn đoán hay theo dõi bệnh lý, cha mẹ nên chú ý 4 lưu ý sau:

4.1. Trao đổi kỹ về tiền sử bệnh với Bác sĩ

Trước khi chụp CT não, cha mẹ cần trao đổi kỹ một số thông tin sau với Bác sĩ để Bác sĩ có thể xác định chính xác liệu có nên chụp CT cho trẻ không:

• Thông báo cho Bác sĩ về tiền sử dị ứng của trẻ (nếu có), đặc biệt là tình trạng dị ứng thuốc cản quang, đây là thông tin rất quan trọng.
• Nói rõ cho Bác sĩ về tiền sử bệnh lý của trẻ, trẻ có đang mắc bệnh lý nào không, có đang sử dụng thuốc điều trị không. Ví dụ, nếu trẻ đang sử dụng thuốc điều trị bệnh tiểu đường mà cha mẹ không thông báo, khi tiêm thuốc cản quang có thể ảnh hưởng đến chức năng thận của trẻ.

4.2. Kiêng ăn theo chỉ định của Bác sĩ (nếu có)

Trong đa số các trường hợp, trẻ sẽ cần tiêm thuốc cản quang để hình ảnh chụp CT được rõ nét. Ngoài ra, Bác sĩ cũng có thể kê thêm thuốc an thần để buổi chụp diễn ra hiệu quả. Vì vậy, Bác sĩ sẽ thông báo về việc nhịn ăn, thường là 4 – 6 giờ trước khi chụp, tùy thuộc vào độ tuổi.

Kiêng ăn theo chỉ định của Bác sĩ là điều cần thiết vì một số trẻ bị dị ứng thuốc cản quang có thể gây nôn ói. Nếu trẻ có tiền sử bệnh suyễn, việc bị dị ứng thuốc cản quang có thể gây ra cơn suyễn, nếu trẻ ăn trước đó sẽ có nguy cơ hít thức ăn vào phổi, nguy cơ gây nguy hiểm tới tính mạng.

Bác sĩ khai thác tỉ mỉ tiền sử dị ứng, dặn dò kiêng ăn trước khi thực hiện chụp CT 

4.3. Đặt lịch khám trước và đến đúng giờ

Quá trình chụp CT sẽ kéo dài từ 30 – 60 phút, trong đó, giai đoạn chuẩn bị cho buổi chụp sẽ mất nhiều thời gian hơn. Vì vậy cha mẹ nên đặt lịch khám trước để cơ sở y tế có thời gian chuẩn bị tốt hơn, cũng như được tư vấn chi tiết một số lưu ý quan trọng.

Ngoài ra, cha mẹ nên cho trẻ đến đúng giờ hẹn hoặc sớm hơn một chút để có thời gian hoàn tất thủ tục y tế cần thiết, cho trẻ làm quen với không gian và thiết bị giúp trẻ thoải mái trong suốt quá trình chụp. Tâm lý của trẻ cũng ảnh hưởng rất nhiều đến buổi chụp, nếu trẻ hợp tác, quy trình chụp sẽ thuận lợi và nhanh chóng hơn.

4.4. Chọn cơ sở y tế uy tín

Chụp CT não cho trẻ là chỉ định cần được cân nhắc kỹ lưỡng, vì vậy, cha mẹ nên chọn những cơ sở y tế uy tín có đội ngũ Bác sĩ có chuyên môn cao có nhiều kinh nghiệm để đưa ra quyết định tốt nhất cho con. Bên cạnh đó, tại các cơ sở y tế chuyên nghiệp và uy tín sẽ có sự đầu tư về trang thiết bị hiện đại giúp giảm lượng tia X tối đa sử dụng khi chụp CT, có trang bị trang phục bảo hộ chất lượng cao cho khách hàng.

Hiện nay, Trung tâm Y khoa Nhật Bản T-Matsuoka, Trung tâm y khoa tầm soát và phát hiện sớm các bệnh ung thư và đột quỵ chuẩn Nhật Bản tiên phong tại miền Bắc, sở hữu trang thiết bị tối tân từ Nhật Bản và các thương hiệu lớn toàn cầu, trong đó có hệ thống máy chụp CT từ FUJIFILM NHật Bản, giúp cho hình ảnh rõ nét, giảm 90% liều tia X, đảm bảo an toàn cho trẻ. Thiết bị tại trung tâm đều được tích hợp công nghệ AI giúp điều chỉnh liều lượng tia X phù hợp và không bỏ qua những bất thường nhỏ nhất.

5. Câu hỏi thường gặp khi chụp CT não cho trẻ

5.1. Tác hại của chụp CT đối với trẻ sơ sinh khác gì với trẻ lớn?

Ở trẻ sơ sinh, các tế bào phát triển và phân chia với tốc độ nhanh chóng, khiến trẻ nhạy cảm hơn với bức xạ. Mặc dù vậy, tỷ lệ phơi nhiễm bức xạ từ chụp CT vẫn nằm trong mức chấp nhận được. Trước khi chỉ định chụp CT, Bác sĩ sẽ đánh giá kỹ lưỡng giữa rủi ro và lợi ích của thủ thuật này. Do đó, phụ huynh nên lắng nghe và tuân theo các tư vấn của Bác sĩ để đảm bảo an toàn cho trẻ.

5.2. Có thể thay thế chụp CT bằng chụp MRI để an toàn cho trẻ hơn không?

Mỗi một phương pháp chẩn đoán hình ảnh đều phù hợp với từng mục tiêu chẩn đoán khác nhau. Chụp MRI là một chẩn đoán hình ảnh bằng sóng siêu âm, an toàn hơn chụp CT do không sử dụng tia bức xạ. Vì vậy, nhiều phụ huynh mong muốn thay thế chụp CT bằng MRI vì lo lắng ảnh hưởng của bức xạ đến cơ thể trẻ. Tuy nhiên, Bác sĩ vẫn cần cân nhắc lợi và hại trước khi đưa ra chỉ định tối ưu nhất.

Chỉ định chụp MRI hay CT não cho trẻ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như triệu chứng của trẻ hay các thông tin thu thập được từ quá trình thăm khám

5.3. Chụp CT não cho bé hết bao nhiêu tiền?

Chi phí chụp CT não thường dao động từ 1.000.000 – 2.000.000 VNĐ nếu không sử dụng chất cản quang và từ 1.600.000 đến 4.000.000 VNĐ nếu sử dụng chất cản quang. Tuy nhiên, ngoài việc sử dụng thuốc cản quang ảnh hưởng đến chi phí thì ở mỗi cơ ở y tế sẽ có chi phí chụp khác nhau tùy thuộc vào trang thiết bị hiện đại tại đó. Ví dụ như nếu sử dụng máy chụp CT 64 – 128 dãy, chi phí dao động từ 1.700.000 VNĐ – 4.100.000 VNĐ.

Với chỉ định chụp CT sọ não, mạch máu não hay tưới máu não cũng có chi phí khác nhau. Ví dụ chụp CT mạch máu não dao động từ 3.000.000 – 4.000.000 VNĐ, chụp CT sọ não từ 1.500.000 – 2.500.000 VNĐ, chụp CT tưới máu não từ 2.000.000 – 3.000.000 VNĐ. Ngoài ra, chụp CT có được bảo hiểm y tế hay không và mức bảo hiểm bao nhiêu tùy thuộc vào nhóm đối tượng, quy định của mỗi cơ sở y tế, tuyến khám chữa bệnh và nhiều yếu tố khác.

Cha mẹ có thể liên hệ với T-Matsuoka Medical Center qua hotline 1800 888 616 để được tư vấn cụ thể, chi tiết.

5.4. Chụp CT cho trẻ có nên tiêm thuốc cản quang không?

Chỉ định tiêm thuốc cản quang trong quá trình chụp CT não, giúp hình ảnh hiện ra rõ nét hơn, Bác sĩ chẩn đoán chính xác hơn.. Tuy nhiên, nếu trẻ có tiền sử dị ứng, chức năng thận kém hoặc đang sử dụng thuốc có tương tác với thuốc cản quang, Bác sĩ có thể sẽ không chỉ định sử dụng.

5.5. Có nên tiêm thuốc an thần hoặc gây mê nhẹ khi chụp CT cho bé?

Trẻ nên được tiêm thuốc an thần hoặc gây mê nhẹ trước chụp CT trong một số trường hợp như trẻ không hợp tác và gây khó khăn khi chụp để không ảnh hưởng đến kết quả chụp và chẩn đoán của Bác sĩ. Ngoài ra, sử dụng thuốc an thần hoặc gây mê cho trẻ sẽ giúp buổi chụp diễn ra nhanh chóng hơn, nhất là trong các trường hợp khẩn cấp.

Các loại thuốc an thần hoặc gây mê được sử dụng cho trẻ em thường là loại liều nhẹ và đã được chứng minh an toàn. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của trẻ và chỉ định thuốc phù hợp nếu cần thiết. Tuy nhiên, cha mẹ cần nắm được một số rủi ro từ phản ứng phụ của thuốc như buồn nôn, chóng mặt. Điều này sẽ được nhân viên y tế tư vấn và thảo luận trước cùng phụ huynh.

Trên đây là những chia sẻ, giải đáp về vấn đề có nên chụp CT não cho trẻ hay không. Mặc dù cha mẹ có lo lắng về rủi ro về sức khỏe của trẻ trong tương lai nhưng mọi người cần cân nhắc lợi ích của phương pháp chẩn đoán hình ảnh này cũng như tin tưởng chỉ định của Bác sĩ để có lựa chọn đúng đắn. Nếu phụ huynh vẫn còn lo lắng, hãy lắng nghe tư vấn từ chuyên gia y tế đến từ Trung tâm Y khoa Nhật Bản T-Matsuoka:

T-Matsuoka Medical Center – Trung tâm y khoa tầm soát và phát hiện sớm các bệnh ung thư và đột quỵ chuẩn Nhật Bản tiên phong tại miền Bắc:

• Hotline: 1800 888 616
• Website: https://t-matsuoka.com/
• Facebook: https://www.facebook.com/TMatsuokaMedicalCenter
• Địa chỉ: 154 Nguyễn Thái Học, Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, Hanoi, Vietnam

DANH SÁCH TÀI LIỆU THAM KHẢO

(1) Does my child really need a CT Scan? A retrospective review of use of CT Scan in minor head trauma (n.d.) Oatext.com. Liên kết: https://www.oatext.com/does-my-child-really-need-a-ct-scan-a-retrospective-review-of-use-of-ct-scan-in-minor-head-trauma.php (Truy cập ngày 09/05/2025).

(2) Watson, S. (2017) Can CT scans lead to cancer?, WebMD. Liên kết: https://www.webmd.com/cancer/can-ct-scans-lead-to-cancer (Truy cập ngày 09/05/2025).

Đánh giá bài viết

Đánh giá bằng sao:

Gửi đánh giá

---

Tất cả đánh giá

Sắp xếp theo :

Mới nhất

Chưa có đánh giá nào.