Đường ăn kiêng: Yếu tố nào cần lưu ý đến?

Thế nào là đường ăn kiêng?

Các chất thay thế đường, còn được gọi là đường ăn kiêng, là những chất tạo ngọt nhân tạo có vị ngọt và không làm tăng lượng đường trong máu như đường thường. Chúng giúp người bệnh tiểu đường kiểm soát carbohydrate và glucose trong máu một cách dễ dàng hơn. Chất tạo ngọt được chia thành hai loại: chất có giá trị dinh dưỡng và chất không có giá trị dinh dưỡng hoặc ít calo.

Polyols là loại chất tạo ngọt có giá trị dinh dưỡng thường được bán trên thị trường. Chúng là carbohydrate, ít calo hơn so với đường thường và không ảnh hưởng đến lượng đường trong máu. Hầu hết polyols được chiết xuất từ tự nhiên như rau, trái cây, nấm, rượu, nước tương,…

Các chất tạo ngọt không có giá trị dinh dưỡng, còn được gọi là chất thay thế đường, chất làm ngọt ít calo hoặc chất làm ngọt không dinh dưỡng. Chúng cung cấp vị ngọt của đường và ngọt hơn nhiều lần. Vì vậy, chỉ cần một lượng nhỏ chất làm ngọt nhân tạo cũng có thể làm cho món ăn có vị ngọt nhiều. Một số sản phẩm đường ăn kiêng được tạo ra từ sự kết hợp của hai chất tạo ngọt nhân tạo.

chỉ cần một lượng nhỏ chất làm ngọt nhân tạo cũng có thể làm cho món ăn có vị ngọt nhiều

Đường ăn kiêng có thể gây ra tiểu đường không?

Lợi ích

Việc sử dụng chất làm ngọt nhân tạo (đường ăn kiêng) cho người tiểu đường vẫn là một chủ đề gây tranh cãi. Tuy nhiên, một số lợi ích của chất ngọt nhân tạo đã được chứng minh, khiến nhiều người bệnh tiểu đường thích sử dụng chúng. Chất tạo ngọt nhân tạo có lượng calo và carbohydrate ít hơn, giúp thỏa mãn cơn thèm ngọt, giảm nguy cơ sâu răng và hạn chế tăng cân so với đồ ngọt có đường thông thường. Chất tạo ngọt nhân tạo cung cấp trung bình 2 kcal trong mỗi gam vì chúng không được tiêu hóa và hấp thụ hoàn toàn. Trong khi sucrose, fructose, mật ong, trái cây… cung cấp 4 kcal trong mỗi gam.

Các chất làm ngọt nhân tạo thường chứa ít hơn 20 calo và 5g carbohydrate, nhưng không cung cấp năng lượng như carbohydrate trong nhiều loại thực phẩm khác. Vì vậy, chúng được đánh giá là có ích trong việc duy trì sức khỏe và kiểm soát cân nặng cho những người ăn kiêng. Tuy nhiên, khi sử dụng chất làm ngọt nhân tạo, người bệnh cần chú ý vì một số thành phần khác trong chất này có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu.

Ngoài ra, độ ngọt của chúng có thể lớn hơn gấp hàng trăm đến hàng nghìn lần so với đường tự nhiên trong thực phẩm, gây ra cảm giác thèm đồ ngọt cao hơn ở một số người. Do đó, Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA) và Hiệp hội Tiểu đường Mỹ (ADA) đã đưa ra khuyến cáo rằng người tiểu đường cần cẩn trọng khi sử dụng chất làm ngọt nhân tạo thay cho đường tự nhiên.

Nguy cơ

Một nghiên cứu thực hiện tại Đại học Y Jawaharlal Nehru (Ấn Độ) vào năm 2011 đã so sánh lượng tiêu thụ đồ uống chứa chất tạo ngọt nhân tạo và đồ uống chứa đường tự nhiên ở người bệnh tiểu đường. Kết quả cho thấy rằng, người tiêu thụ thực phẩm chứa chất tạo ngọt nhân tạo có nồng độ insulin trong máu cao hơn.

Việc sử dụng quá nhiều chất tạo ngọt nhân tạo được cho là có liên quan với sự tăng lên của tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường type 2. Nếu sử dụng trong thời gian dài, chất tạo ngọt nhân tạo có thể gây kháng insulin, gây ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh lượng đường trong máu của cơ thể.