Chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường cần lưu ý gì?

Những người chăm sóc đóng góp không nhỏ vào việc kiểm soát tình trạng bệnh của bệnh nhân đái tháo đường thông qua việc chăm sóc trực tiếp và hỗ trợ tinh thần. Bởi vậy, người thân cần tham gia vào quá trình trị liệu bằng cách hỗ trợ và nhắc nhở bệnh nhân điều chỉnh lối sống cũng như sử dụng thuốc điều trị hợp lý.

Chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường cần lưu ý điều gì?

Việc chuẩn bị kiến thức tốt và lập kế hoạch chăm sóc hợp lý cho bệnh nhân đái tháo đường sẽ giảm bớt căng thẳng cho người chăm sóc và giúp người bệnh đái tháo đường phục hồi nhanh hơn. Để đồng hành và hỗ trợ người bệnh đái tháo đường, người chăm sóc nên:

Trang bị kiến thức

Tích cực hỏi bác sĩ và tìm hiểu các thông tin về bệnh đái tháo đường thông qua các sách hoặc các trang web uy tín về sức khỏe. Nếu bạn hiểu rõ hơn về bệnh, bạn sẽ có thể chăm sóc người bệnh đái tháo đường một cách hợp lý và giúp họ cảm thấy an tâm hơn.

Người chăm sóc nên trang bị đầy đủ kiến thức để giúp bệnh nhân yên tâm hơn.

Chủ động lắng nghe

Người bị đái tháo đường thường có tâm lý e ngại vì lo lắng rằng bệnh sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của họ. Trong tình huống này, việc lắng nghe những nỗi lo của bệnh nhân và đưa ra hỗ trợ thích hợp là cực kỳ quan trọng. Bạn có thể giúp bệnh nhân cảm thấy an tâm hơn bằng cách chia sẻ với họ rằng nếu họ biết cách kiểm soát bệnh tốt và đưa ra thông tin đầy đủ khi gặp bác sĩ, họ hoàn toàn có thể tiếp tục sống một cuộc sống bình thường.

Bày tỏ sự quan tâm

Sự giúp đỡ và quan tâm từ những người xung quanh cũng rất cần thiết để cải thiện tâm trạng của bệnh nhân mỗi ngày. Những hành động quan tâm nhỏ nhặt, chẳng hạn như đưa bệnh nhân đến bác sĩ hoặc nhắc họ uống thuốc đúng giờ, có thể đóng một vai trò lớn trong việc hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân.

Lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường

Chế độ ăn uống, tập luyện thể dục và sử dụng thuốc điều trị theo đúng định hướng của bác sĩ là những yếu tố quan trọng trong điều trị bệnh đái tháo đường. Người đồng hành cần lưu ý những điều sau khi chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường:

Về chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống là yếu tố vô cùng quan trọng đối với việc kiểm soát bệnh đái tháo đường. Người chăm sóc bệnh nhân cần tìm hiểu các công thức nấu ăn phù hợp với người bệnh để đảm bảo sự cân bằng đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết.

• Nên ăn nhiều rau xanh vì nhóm thực phẩm này ít chất béo và calo, nhưng lại giàu chất xơ và vitamin. Bạn nên cho người bệnh ăn thêm các món ăn từ rau củ giữa các bữa ăn để giảm cơn đói.
• Các món ăn từ cá nên được tăng cường trong chế độ ăn uống vì cá thường ít chất béo hơn các loại thịt đỏ và thịt gia cầm. Các loại cá tốt cho người bệnh đái tháo đường là cá thu, cá hồi, cá mòi, cá ngừ…
• Để cung cấp chất béo lành mạnh cho cơ thể của người bệnh đái tháo đường, bạn cần bổ sung các loại chất béo không bão hòa, chẳng hạn như bơ, quả óc chó, hạnh nhân, dầu ô liu… Tuy nhiên, bạn cũng cần nhắc bệnh nhân tránh các món ăn nhiều dầu mỡ hay thực phẩm chế biến sẵn, để tránh tăng huyết áp và cholesterol cao.

Chế độ ăn uống vô cùng quan trọng trong kiểm soát bệnh đái tháo đường

Tập luyện thể thao

Tập luyện thể dục thể thao đều đặn có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình điều trị bệnh đái tháo đường. Người chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường nên lên kế hoạch tham gia các hoạt động này cùng người bệnh để tạo động lực tập luyện và đồng thời nâng cao sức khỏe cho chính mình. Dưới đây là một số gợi ý:

• Đi bộ: Đi bộ là một bài tập đơn giản và có thể thực hiện ở bất cứ đâu, vào bất cứ thời điểm nào. Người bệnh đái tháo đường nên đi bộ nhanh ít nhất 30 phút mỗi ngày và duy trì ít nhất từ 3 lần mỗi tuần để cải thiện sức khỏe.
• Yoga: Các động tác yoga rất có lợi cho những người mắc các căn bệnh mãn tính, bao gồm cả bệnh đái tháo đường. Các nghiên cứu cho thấy yoga có thể giảm chỉ số khối cơ thể và giúp kiểm soát đường huyết.
• Thái cực quyền: Những động tác chậm rãi nhẹ nhàng sẽ giúp thư giãn cả cơ thể và tâm trí. Bệnh nhân đái tháo đường thực hiện bộ môn này sẽ cải thiện đường huyết, tăng sức sống và năng lượng tích cực.

Chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường cần chú ý đến vệ sinh

Đối với người bệnh đái tháo đường, giữ vệ sinh sạch sẽ là rất quan trọng để không bị nhiễm trùng. Ngay cả vết xước hoặc vết thương nhỏ cũng cần phải được điều trị sớm để tránh các biến chứng nghiêm trọng. Để giúp người bệnh duy trì vệ sinh tốt, người chăm sóc nên nhắc nhở họ về các thói quen sau đây:

• Chăm sóc răng miệng: Người mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ cao hơn gặp các vấn đề về nướu răng, nấm miệng và khô miệng. Vì vậy, họ cần chải răng sau mỗi bữa ăn bằng bàn chải lông mềm và sử dụng chỉ nha khoa ít nhất một lần trong ngày.
• Chăm sóc chân: Nếu móng chân mọc quặm và ăn sâu vào khóe móng, sẽ dễ dàng gây nhiễm trùng và các vấn đề khác. Người chăm sóc cần kiểm tra móng chân của người bệnh mỗi tuần một lần để phát hiện sớm các dấu hiệu sưng hoặc nhiễm trùng. Họ cũng cần nhắc người bệnh mang giày dép thoải mái để tránh phồng rộp.
• Tắm rửa kỹ lưỡng: Người bệnh nên tắm với nước ấm và xà phòng trung tính để tránh khô da. Nếu bất kỳ dấu hiệu nào của đốm đỏ, mụn nước hoặc vết loét xuất hiện trên cơ thể, bệnh nhân cần điều trị kịp thời.

Kiểm tra đường huyết

Bảo đảm chăm sóc tốt cho bệnh nhân đái tháo đường yêu cầu kiểm tra lượng đường trong máu mỗi ngày là không thể thiếu. Cùng với đó, cần giúp bệnh nhân nhận biết các triệu chứng cho thấy có sự thay đổi bất thường trong lượng đường trong máu.

• Đường huyết thấp: Nếu lượng đường trong máu giảm thấp, có thể do bệnh nhân đái tháo đường ăn quá ít hoặc sử dụng thuốc hạ đường huyết quá liều. Bệnh nhân thường bị chóng mặt, buồn ngủ, đổ mồ hôi, run rẩy, nhức đầu, đói bụng… Trong trường hợp này, người chăm sóc cần cung cấp cho bệnh nhân vài viên kẹo ngọt, nước pha với 3 muỗng đường hoặc nửa lon nước ngọt để tăng lượng đường trong máu trở lại.
• Đường huyết cao: Lượng đường trong máu có thể tăng cao khi bệnh nhân đái tháo đường ăn quá nhiều hoặc sử dụng thuốc hạ đường huyết không đủ liều. Triệu chứng thường bao gồm cảm giác khát nước, đi tiểu nhiều lần, sụt cân, mệt mỏi, khô miệng… Trong trường hợp này, người chăm sóc cần khuyến khích bệnh nhân uống nhiều nước và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra kịp thời.

Các vấn đề trong điều trị

Việc kiểm soát và điều trị đái tháo đường có thể được thực hiện thông qua việc sử dụng thuốc và tiêm insulin khi cần thiết. Nếu bệnh nhân không thể dùng thuốc viên hoặc thuốc viên không đủ để kiểm soát đường huyết, insulin có thể được sử dụng. Tuy nhiên, insulin có thể gây tác dụng phụ làm tăng cân và hạ đường huyết, do đó, việc điều trị phải được cân nhắc kỹ càng bởi bác sĩ dựa trên tình trạng bệnh của từng người bệnh cụ thể.

Là người chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường, bạn cần nhắc nhở người bệnh sử dụng thuốc đúng cách, đúng liều lượng và đúng thời gian để đảm bảo thuốc phát huy tối đa hiệu quả điều trị. Ngoài ra, bạn nên đi cùng người bệnh đến bệnh viện để nghe hướng dẫn điều trị từ bác sĩ.