Chụp X-quang có phát hiện khối u không? Phát hiện tại đâu?

Chụp X-quang có phát hiện khối u không? là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm khi đi kiểm tra sức khỏe. Thực tế, chụp X-quang có thể phát hiện khối u, đặc biệt hiệu quả ở các cơ quan như phổi, xương, não, nhưng độ chính xác còn tùy thuộc vào vị trí và kích thước của khối u. Hãy tham khảo bài viết dưới đây để được giải đáp chi tiết!

1. Chụp X-quang có phát hiện khối u không?

Chụp X-quang hoàn toàn có thể phát hiện khối u. Tuy nhiên, khả năng phát hiện còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí, kích thước khối u và đặc điểm cơ quan bị ảnh hưởng. Cụ thể, chụp X-quang có thể phát hiện được khối u nếu:

• Khối u đủ lớn để tạo ra sự khác biệt rõ nét trên phim X-quang.
• Khối u nằm ở những cơ quan mà tia X dễ dàng xuyên qua và tạo hình ảnh rõ ràng như phổi, xương hoặc đường tiêu hóa có dùng thuốc cản quang.
• Bác sĩ phát hiện các dấu hiệu gián tiếp báo hiệu sự hiện diện của khối u, ví dụ như tắc nghẽn phổi, gãy xương bệnh lý do u xương ác tính.

Ngược lại, chụp X-quang khó phát hiện được khối u nếu:

• Khối u còn nhỏ hoặc chưa gây biến đổi rõ ràng trong cấu trúc cơ thể.
• Khối u nằm ở các mô mềm như gan, tuyến giáp, não – những nơi mà X-quang không thể phân biệt rõ giữa các mô.
• Khách hàng không sử dụng thuốc cản quang trong các trường hợp cần thiết (ví dụ: chụp X-quang hệ tiêu hóa, mạch máu…).

2. Chụp X-quang có thể phát hiện khối u ở những vị trí nào?

2.1. Phổi 

Chụp X-quang phổi là phương pháp thường được chỉ định trong chẩn đoán các bệnh lý hô hấp, đặc biệt là để phát hiện sớm ung thư phổi nếu có kích thước trên 1mm. Hình ảnh các khối u trên phim X-quang tương đối đa dạng, thường là những vùng mờ (sáng hơn vùng xung quanh), hình tròn hoặc bầu dục, ranh giới rõ hoặc mờ tùy loại u.

Dựa vào vị trí, ung thư phổi chia làm hai dạng chính:

• U phổi trung tâm: Khoảng 60% các trường hợp ung thư phổi là u phổi trung tâm. thường xuất hiện quanh rốn phổi. Trên phim X-quang, biểu hiện của u phổi trung tâm là một khối mờ vùng rốn phổi, bờ tua gai (nham nhở, giống tia nắng mặt trời), ranh giới không rõ, thường đi kèm các dấu hiệu gián tiếp như cơ hoành bị nhão.
• U phổi ngoại vi: Đây là các khối u xuất hiện ở vùng ngoại vi của lá phổi. U phổi ngoại vi thường có hình dạng mờ cản quang tròn hoặc bầu dục, với bờ và ranh giới rõ ràng. Trong một số trường hợp ngoại lệ, u phổi ngoại vi có thể biểu hiện như một đám phế viêm ban đầu, không có dấu hiệu xẹp phổi như trong u phổi trung tâm.

Chụp X-quang có thể phát hiện khối u ở phổi

2.2. Xương

Chụp X-quang xương là một trong những phương pháp cận lâm sàng quan trọng giúp phát hiện sớm ung thư xương. Phim X-quang sẽ được chỉ định khi bệnh nhân có các dấu hiệu nghi ngờ ung thư xương, đặc biệt là tình trạng đau xương không rõ nguyên nhân.

Qua hình ảnh X-quang, Bác sĩ có thể nhận diện các tổn thương đặc trưng do u xương như:

• Gián đoạn cấu trúc xương.
• Mất chất khoáng ở vùng tổn thương.
• Phản ứng màng xương.
• Vị trí và mức độ xâm lấn của tổn thương.

Thông thường, bệnh nhân sẽ được chỉ định chụp X-quang ở nhiều góc độ khác nhau như phim thẳng, phim nghiêng, hoặc chụp đối bên để so sánh, từ đó, đánh giá chính xác các dấu hiệu tổn thương do u xương gây ra.

Di căn này có thể nhìn thấy trên X-quang đơn giản như một tổn thương phá hủy ảnh hưởng đến phần trên của đốt sống L1

2.3. Vùng đầu

Chụp X-quang vùng đầu có thể hỗ trợ phát hiện thông qua việc tia X sẽ chiếu và cho thấy được những bất thường trong xương sọ do các khối u gây ra, phát hiện được các lắng đọng canxi trong u não.

Phương pháp này thường được chỉ định trong những trường hợp chấn thương vùng đầu như té ngã, va đập mạnh, hoặc tai nạn giao thông. Hình ảnh X-quang sẽ giúp đánh giá tình trạng xương sọ, phát hiện các tổn thương như rạn nứt, vỡ hoặc biến dạng cấu trúc.

Ngoài ra, chụp X-quang còn hữu ích trong việc phát hiện các dị dạng ở xương mặt, xương mũi, xương hàm, từ đó, hỗ trợ Bác sĩ trong việc đưa ra chẩn đoán chính xác và kịp thời cho từng trường hợp cụ thể.

Khối đậm độ ở vùng trán gợi ý sự hiện diện của một khối u não, có thể là u màng não hoặc tổn thương khác

2.4. Vú

Chụp X-quang vú là một trong những phương pháp sàng lọc cơ bản và quan trọng nhất trong việc phát hiện sớm ung thư vú. Phương pháp này giúp Bác sĩ phát hiện các bất thường hoặc khối u ở tuyến vú ngay từ giai đoạn đầu, thậm chí khi người bệnh chưa có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào.

Nhiều nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng cho thấy, chụp X-quang vú đặc biệt hiệu quả trong việc phát hiện ung thư vú chưa xâm lấn (carcinoma ống tuyến vú tại chỗ – ductal carcinoma in situ). Việc phát hiện sớm ung thư vú giúp tăng khả năng điều trị thành công và cải thiện tiên lượng bệnh, đồng thời mở ra cơ hội cho khách hàng được phẫu thuật bảo tồn tuyến vú, thay vì phải cắt bỏ toàn phần.

Hình ảnh vôi hóa tuyến vú trên phim X-quang vú

3. Khi nào cần chụp X-quang để kiểm tra khối u?

Việc chụp X-quang không phải lúc nào cũng cần thiết, nhưng trong một số trường hợp, đây là bước quan trọng để bác sĩ có những đánh giá ban đầu về tình trạng sức khỏe. Dưới đây là những thời điểm phổ biến mà bạn nên thực hiện chụp X-quang để kiểm tra khối u:

• Cơn đau kéo dài, không chữa dứt điểm được: Nếu khách hàng gặp phải những biểu hiện như ho lâu ngày, cơn đau ngực dai dẳng, Bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang để xác định liệu có sự hiện diện của khối u hoặc tổn thương tiềm ẩn bên trong cơ thể.
• Tầm soát định kỳ: Với những người có nguy cơ cao như người hút thuốc lá lâu năm, phụ nữ trên 40 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc ung thư, việc chụp X-quang định kỳ là một phần quan trọng giúp phát hiện sớm các khối u trước khi chúng biểu hiện ra ngoài.
• Theo dõi sau điều trị: Sau khi hoàn tất các phương pháp điều trị ung thư như phẫu thuật, hóa trị hay xạ trị, chụp X-quang giúp theo dõi sự hồi phục, kiểm tra liệu khối u đã biến mất, co lại hay có dấu hiệu tái phát trở lại.​ (2), (3)

Bác sĩ trao đổi, khai thác tiền sử bệnh, lối sống của khách hàng trước khi chọn phương pháp phù hợp

4. Cần làm gì khi kết quả chụp X-quang nghi ngờ có khối u?

4.1. Tham khảo ý kiến của Bác sĩ

1 – Trao đổi với Bác sĩ về kết quả chụp: Hãy chia sẻ thẳng thắn những lo lắng hoặc thắc mắc về kết quả chụp X-quang với Bác sĩ. Bác sĩ sẽ giúp giải thích cụ thể và, nếu cần thiết, có thể đề xuất thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu hơn như CT, MRI để có kết luận chính xác hơn.

2 – Giữ bình tĩnh: Dù chụp X-quang là công cụ hữu ích trong việc phát hiện khối u, khách hàng cũng cần hiểu rằng kỹ thuật này vẫn tồn tại hạn chế, chẳng hạn như không thể xác định rõ ràng khối u là lành tính hay ác tính. Hãy giữ tâm lý ổn định và làm theo hướng dẫn của Bác sĩ. (4), (5)

4.2. Thực hiện các phương pháp chẩn đoán bổ sung

1 – Tiến hành các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác: Bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác để thu được hình ảnh chi tiết và sắc nét hơn bên trong cơ thể. Nhờ đó, Bác sĩ có thể đánh giá chính xác liệu khối u có phải ác tính hay không, đồng thời, xác định kích thước, vị trí và khả năng di căn của khối u.

Khách hàng có thể được chỉ định chụp MRI như một phương pháp thay thế chụp X-quang

2 – Sinh thiết: Trong một số trường hợp, Bác sĩ sẽ lấy mẫu mô từ khối u để phân tích dưới kính hiển vi. Đây là bước quan trọng giúp xác định chính xác bản chất của khối u.

3 – Xét nghiệm máu: Việc kiểm tra các chỉ số trong máu như dấu ấn ung thư cũng có thể hỗ trợ trong quá trình đánh giá và chẩn đoán khối u.

4.3. Xác định hướng điều trị

1 – Nếu là u lành tính: Bác sĩ sẽ theo dõi định kỳ, và chỉ can thiệp nếu khối u có dấu hiệu phát triển nhanh, gây chèn ép hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe.

2 – Nếu là u ác tính: Bác sĩ sẽ chỉ định điều trị như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc kết hợp các phương pháp, tùy theo tình trạng cụ thể.

5. Lưu ý trước khi chụp X-quang để phát hiện khối u an toàn và hiệu quả

1 – Lựa chọn cơ sở y tế uy tín: Việc lựa chọn nơi chụp có trang thiết bị hiện đại, kỹ thuật viên chuyên môn cao và quy trình chặt chẽ là rất quan trọng.

Nếu khách hàng cần một địa chỉ uy tín để lưu ý trước khi chụp X-quang để phát hiện khối u an toàn và hiệu quả, hãy liên hệ với T-Matsuoka Medical Center, Trung tâm y khoa tầm soát và phát hiện sớm các bệnh ung thư và đột quỵ chuẩn Nhật Bản tiên phong tại miền Bắc. Đội ngũ y Bác sĩ giàu kinh nghiệm tại T-Matsuoka Medical Center sẽ tư vấn tận tình, chỉ định hợp lý và luôn ưu tiên phương án an toàn. Khách hàng sẽ được trải nghiệm quy trình khám tỉ mỉ theo tiêu chuẩn Nhật Bản: khai thác kỹ tiền sử, khám lâm sàng và cận lâm sàng nghiêm ngặt để Bác sĩ lựa chọn phương pháp chẩn đoán hình ảnh phù hợp nhất với tình trạng thức tế của từng khách hàng.

Ngoài ra, tại T-Matsuoka Medical Center, chúng tôi ứng dụng AI cùng máy móc hiện đại giúp phát hiện sớm bất thường chỉ từ 1mm, ngay cả khi chưa có triệu chứng. Nếu khách hàng có nhu cầu, chúng tôi có thể liên kết trực tiếp với các cơ sở y tế uy tín trong nước và Nhật Bản để hỗ trợ điều trị nhanh chóng, kịp thời.

2 – Đặt lịch trước và đến đúng giờ: Điều này để đảm bảo quy trình khám diễn ra thuận lợi vừa giúp giúp khách hàng chủ động thời gian, đồng thời giúp trung tâm y tế chuẩn bị đầy đủ thiết bị và nhân sự hỗ trợ.

Khách hàng trao đổi kỹ lưỡng với Bác sĩ trước khi thực hiện phương pháp chẩn đoán hình ảnh để phát hiện khối u

3 – Trao đổi đầy đủ với Bác sĩ: Khách hàng cần cung cấp thông tin chi tiết về tiền sử bệnh lý, triệu chứng đang gặp phải, tình trạng sức khỏe đặc biệt,… giúp Bác sĩ đánh giá đúng tình trạng và lựa chọn phương pháp chẩn đoán hình ảnh phù hợp nhất,

4 – Lắng nghe hướng dẫn của Bác sĩ/kỹ thuật viên: Làm theo chỉ dẫn của Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên trong suốt quá trình chụp là rất quan trọng để đảm bảo hình ảnh rõ nét, chính xác và hạn chế tối đa nguy cơ sai lệch kết quả.

Chụp X-quang có phát hiện khối u không? – Có thể. Đặc biệt, phương pháp chụp X-quang tỏ ra khá hiệu quả với những khối u ở phổi, xương, vùng đầu, tuyến vú,… khi có dấu hiệu bất thường rõ ràng. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, X-quang không thể xác định bản chất khối u nên cần thực hiện thêm các kỹ thuật hình ảnh hoặc xét nghiệm khác nếu nghi ngờ. Để nhận được tư vấn nhanh chóng, phù hợp, hãy liên hệ T-Matsuoka Medical Center ngay hôm nay!

T-Matsuoka Medical Center – Trung tâm y khoa tầm soát và phát hiện sớm các bệnh ung thư và đột quỵ chuẩn Nhật Bản tiên phong tại miền Bắc:

• Hotline: 1800 888 616
• Website: https://t-matsuoka.com/ 
• Facebook: https://www.facebook.com/TMatsuokaMedicalCenter 
• Địa chỉ: 154 Nguyễn Thái Học, Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, Hanoi, Vietnam

DANH SÁCH TÀI LIỆU THAM KHẢO

(1) Can an xray show tumors? (n.d.) Immediate Care Center. Liên kết: https://www.immediatecarewestmont.com/can-an-xray-show-tumors/. (Ngày truy cập: 19/04/2025).

(2) Diagnosing lung cancer: X-ray and CT scan (n.d.) Nhs.uk. Liên kết: https://www.royalmarsden.nhs.uk/private-care/news-and-blogs/diagnosing-lung-cancer-x-ray-and-ct-scan (Ngày truy cập: 19/04/2025).

(3) Medical X-ray Imaging (n.d.) Fda.gov. Liên kết: https://www.fda.gov/radiation-emitting-products/medical-imaging/medical-x-ray-imaging (Ngày truy cập: 19/04/2025).

(4) What to do if your doctor detects a mass (n.d.) Michiganmedicine.org. Liên kết: https://www.michiganmedicine.org/health-lab/what-do-if-your-doctor-detects-mass (Ngày truy cập: 19/04/2025).

(5) DeMarco, C. (2021) “Abnormal or inconclusive scan or test? 5 things to know when the doctor calls,” MD Anderson Cancer Center, 19 May. Liên kết: https://www.mdanderson.org/cancerwise/abnormal-or-inconclusive-scan-or-test–5-things-to-know-when-the-doctor-calls-after-cancer-screening.h00-159460845.html (Ngày truy cập: 19/04/2025).

Đánh giá bài viết

Đánh giá bằng sao:

Gửi đánh giá

---

Tất cả đánh giá

Sắp xếp theo :

Mới nhất

Chưa có đánh giá nào.