Nếu không điều trị kịp thời, những căn bệnh cơ xương khớp dưới đây có thể gây tổn thương nghiêm trọng, để lại nhiều di chứng nguy hiểm.

Thế nào là bệnh cơ xương khớp
Bệnh cơ xương khớp gây suy yếu chức năng của hệ thống cơ, xương, khớp, dây chằng và thần kinh, dẫn đến đau đớn, giảm khả năng di chuyển, cản trở sinh hoạt và làm giảm chất lượng cuộc sống. Có tổng cộng 200 loại bệnh cơ xương khớp, được phân thành 2 nhóm chính:

• Bệnh do chấn thương như tai nạn giao thông, lao động, sinh hoạt và thể thao;
• Bệnh không do chấn thương, bao gồm các bệnh lý như tự miễn hệ thống (viêm khớp dạng thấp, viêm khớp cột sống, lupus ban đỏ hệ thống, viêm cơ tự miễn, xơ cứng bì), viêm khớp tinh thể (gout), thoái hóa xương khớp, viêm gân và u xương.

Dưới đây là danh sách một số bệnh cơ xương khớp thường gặp:

Thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là một bệnh lý xương khớp do phần sụn khớp và xương dưới sụn bị tổn thương, dẫn đến phản ứng viêm và tràn dịch khớp. Nguyên nhân chính của thoái hóa khớp là tuổi tác, tình trạng béo phì, chấn thương và các bệnh lý khớp viêm như viêm khớp dạng thấp, gút hoặc nhiễm trùng khớp. Triệu chứng của thoái hóa khớp bao gồm đau khớp (đau gối, cột sống thắt lưng, cột sống cổ, khớp bàn tay), cứng khớp vào buổi sáng sau khi thức dậy, lạo xạo khi cử động khớp và biến dạng khớp.

Các khớp chịu lực hoặc hoạt động nhiều của cơ thể như khớp gối, cột sống thắt lưng, cột sống cổ và các khớp ở bàn tay thường bị ảnh hưởng. Đau thường gia tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Cứng khớp thường kéo dài dưới 30 phút. Biến dạng khớp có thể do lớp sụn của khớp không còn và teo các cơ xung quanh khớp bị thoái hóa. Biến dạng khớp gối có thể gây biến dạng chân vòng kiềng hoặc chân hình chữ X. Ngoài ra người bệnh còn bị hạn chế vận động như hư khó leo cầu thang, khó ngồi xổm, hạn chế quay cổ ra sau, cúi đầu sát đất…

Thoát vị đĩa đệm cột sống
Thoát vị đĩa đệm cột sống là một bệnh lý gây ra do lớp nhân nhầy trong đĩa đệm tràn ra bên ngoài và chèn ép các dây thần kinh, dẫn đến bệnh rễ thần kinh. Tuy thoát vị đĩa đệm cột sống có thể xảy ra ở cả người trẻ tuổi và người cao tuổi, nhưng những yếu tố nguy cơ bao gồm lão hóa, công việc ngồi lâu, bưng vác đồ nặng và tình trạng thừa cân – béo phì. Bệnh thường xảy ra nhiều nhất ở vùng đốt sống chịu lực và cử động nhiều, chẳng hạn như vùng cột sống thắt lưng và cổ.

Người bệnh thường có triệu chứng đau ở vùng lưng dưới hoặc cổ, càng tăng khi thực hiện các động tác như cúi người, bưng đồ nặng, ngồi hoặc đứng lâu, và cử động nhiều ở cổ. Bệnh cũng thường đi kèm với các triệu chứng chèn ép rễ thần kinh, chẳng hạn như đau lan xuống vùng mông, đùi, bắp chân và thậm chí bàn chân nếu thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, hoặc đau lan xuống vùng vai, cánh tay, cẳng tay và bàn tay nếu thoát vị đĩa đệm cột sống cổ.

Người bệnh cũng có thể cảm thấy tê bì và châm chích. Trong trường hợp thoát vị đĩa đệm nặng, tủy sống – một thành phần quan trọng của hệ thần kinh trung ương của con người – có thể bị chèn ép, gây ra các triệu chứng nguy hiểm như yếu liệt 2 chân, mất cảm giác 2 chân, rối loạn đi tiểu và đi tiểu. Khi có bất kỳ triệu chứng này, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị sớm.

Đau thần kinh tọa
Đau thần kinh tọa là hiện tượng đau lan từ vùng mông xuống dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa có nhiều nguyên nhân gây ra. Thông thường, nguyên nhân phổ biến nhất là thoát vị đĩa đệm, khi khối lồi phía sau của đĩa đệm chèn ép lên dây thần kinh tọa, gây ra đau nhức.

Ngoài ra, tình trạng thoái hóa cột sống thắt lưng cũng có thể tạo thành gai xương, xâm lấn vào lỗ liên hợp cột sống – nơi dây thần kinh tọa đi ra – gây đau. Trượt đốt sống cũng là một nguyên nhân gây đau thần kinh tọa khi hẹp lỗ liên hợp cột sống và tác động đến thần kinh tọa. Ngoài ra, chấn thương và viêm cũng có thể làm cho dây thần kinh tọa bị đau.

Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là một căn bệnh gây viêm đa khớp và có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác ngoài khớp. Bệnh này thường xảy ra ở nữ giới và người mắc bệnh thường là những người ở độ tuổi trung niên. Triệu chứng của bệnh bao gồm sưng, nóng, đau và hạn chế vận động các khớp ở bàn tay, thường là ở cả hai bên. Bệnh nhân thường đau liên tục cả ban ngày lẫn ban đêm.

Ngoài ra, người bệnh thường bị cứng khớp buổi sáng trong khoảng thời gian kéo dài hơn 30 phút. Nếu bệnh kéo dài và trở nên nặng hơn, khớp ở bàn tay sẽ bị biến dạng, gây ra hạn chế vận động và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Trong giai đoạn trễ, bệnh viêm khớp dạng thấp có thể gây ra những triệu chứng ngoài khớp như xuất hiện các nốt dưới da, khô mắt, khô miệng, ảnh hưởng đến tim, phổi và có thể đe dọa tính mạng của bệnh nhân.

Bệnh gout
Bệnh gout là kết quả của sự rối loạn chuyển hóa nhân purin trong cơ thể, gây tăng nồng độ axit uric trong máu. Axit uric được tạo ra trong cơ thể và được loại bỏ qua nước tiểu và phân. Nhiều yếu tố có thể gây tăng nồng độ axit uric, như ăn quá nhiều thực phẩm chứa purin (như nội tạng động vật, thịt bò, thịt dê, thịt cừu, hải sản…) hoặc giảm khả năng đào thải axit uric ra khỏi cơ thể (như suy thận, rối loạn di truyền…). Nồng độ axit uric cao kéo dài sẽ dẫn đến hình thành và lắng đọng của tinh thể urat ở nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể, bao gồm khớp, da, tim và thận.

Các tinh thể urat lắng đọng tại khớp gây ra các cơn viêm khớp đột ngột, với triệu chứng sưng, nóng, đỏ và đau dữ dội, thường tự khỏi trong vài ngày. Các khớp bàn ngón chân, cổ chân và gối thường bị ảnh hưởng trong bệnh gout. Khi bệnh tiến triển, cơn đau thường xuyên và kéo dài hơn, ảnh hưởng nhiều khớp khác như khớp tay, khớp khủy tay và khớp vai. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh gout có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như biến dạng và phá hủy các khớp, gây tàn phế và suy thận hoặc suy tim.

Loãng xương
Tình trạng loãng xương là kết quả của sự giảm khối lượng và chất lượng của xương, dẫn đến mật độ xương giảm và nguy cơ gãy xương tăng, thậm chí chỉ với một va chạm nhẹ cũng có thể gãy xương. Loãng xương thường xảy ra ở người lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh, những người suy dinh dưỡng, sử dụng corticoid kéo dài… Bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng, và thường chỉ được phát hiện khi có biến chứng như gãy xương hoặc biến dạng vùng cột sống (gù, vẹo, giảm chiều cao).

Gãy xương là một biến chứng nguy hiểm của loãng xương, và nguy cơ này càng tăng khi mức độ loãng xương càng nặng. Người bệnh loãng xương thường gặp phải các trường hợp gãy xẹp đốt sống chịu lực như đốt sống L1, T12 hoặc gãy cổ xương đùi, có thể xảy ra đột ngột hoặc từ từ sau một va chạm nhẹ như té ngồi từ trên ghế, võng hoặc thậm chí xảy ra mà không có va chạm. Gãy xương do loãng xương có thể gây ra tình trạng chèn ép tủy sống, dẫn đến tình trạng bệnh nhân bị yếu liệt, mất cảm giác ở hai chân, rối loạn đi tiêu, đi tiểu và cần phải nhập viện cấp cứu.