Ở một số người, viêm gan mạn tính phá huỷ cấu trúc và chức năng gan dần dần. Tình trạng này có thể dẫn đến xơ gan, suy gan và ung thư gan.

Viêm gan mạn tính là một trong những bệnh lý phổ biến ở Việt Nam bởi tỉ lệ nhiễm viêm gan B, C và việc sử dụng rượu bia ở mức độ cao. Bệnh này được xác định khi gan của người bệnh bị viêm kéo dài hơn 6 tháng và có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Tuy nhiên, trong đó, viêm gan siêu vi và lạm dụng rượu bia là những nguyên nhân phổ biến nhất. Viêm gan mạn tính thường có tính chất nhẹ và không gây ra thiệt hại đáng kể cho gan. Tuy nhiên, ở một số người, nó có thể dẫn đến suy giảm chức năng và cấu trúc gan dần dần, dẫn đến các tình trạng xơ gan, suy gan và thậm chí là ung thư gan.

Nguyên nhân viêm gan mạn tính

Viêm gan A

Viêm gan A là một loại bệnh gan do virus gây ra, có thể có các triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Virus viêm gan A (HAV) được truyền qua đường tiêu hóa, thường do nguồn thực phẩm và nước uống nhiễm bẩn. May mắn thay, hầu hết người bệnh bình phục hoàn toàn và có miễn dịch với bệnh suốt đời. Nguy cơ mắc bệnh viêm gan A thường liên quan đến tình trạng thiếu nước sạch và môi trường bị nhiễm bẩn. Hiện nay, vaccine phòng bệnh viêm gan A là phương pháp hiệu quả và an toàn để ngăn ngừa bệnh này.

Viêm gan B
Có khoảng 5-10% số người mắc viêm gan siêu vi B cấp tính sẽ chuyển sang dạng mạn tính. Đôi khi, bệnh còn có thể kèm theo viêm gan siêu vi D, gây ra tình trạng viêm gan nặng hơn. Trong trường hợp trẻ sơ sinh, tỷ lệ tiến triển thành viêm gan mạn tính có thể lên đến 90%. Vì vậy, việc tiêm ngừa viêm gan B cho trẻ sơ sinh và phòng ngừa lây nhiễm từ mẹ sang con là rất cần thiết.

Viêm gan C
Viêm gan C là nguyên nhân chính gây ra viêm gan mạn tính, chiếm 60 – 70% tổng số trường hợp. Người mắc viêm gan siêu vi C có khả năng tiến triển thành viêm gan mạn tính lên đến 75%.

Do rượu
Rượu được chuyển hóa tại gan sau khi được hấp thu từ đường tiêu hoá, quá trình này sẽ sản xuất ra các chất độc hại cho gan. Nếu bệnh nhân thường xuyên và sử dụng rượu bia quá nhiều, tình trạng này sẽ xảy ra liên tục, gây ra viêm gan kéo dài. Hậu quả của việc này là gan không thể tự phục hồi và trở thành viêm gan mạn tính.

Triệu chứng viêm gan mạn tính

Khoảng 2/3 bệnh nhân không có triệu chứng rõ ràng và dần dần phá huỷ chức năng gan. Bệnh thường gây mệt mỏi và chán ăn, cảm giác mệt mỏi tăng dần trong ngày và gây suy nhược cơ thể. Những triệu chứng khác có thể bao gồm khó chịu vùng bụng trên rốn, buồn nôn và đau nhức người.

Tuy nhiên, nếu bệnh trở nên nặng hơn, các triệu chứng có thể bao gồm: da và tròng mắt bị nhuốm vàng, bụng phình to và chứa dịch, sụt cân, yếu cơ, nước tiểu sậm màu, dễ bầm da và hay chảy máu, và lú lẫn.

Các xét nghiệm chẩn đoán viêm gan

Để phát hiện sớm viêm gan mạn tính, kiểm tra chức năng gan định kỳ là cách tốt nhất.

Xét nghiệm máu là một trong những phương pháp đánh giá chức năng gan, bao gồm đo men gan, bilirubin và các xét nghiệm kháng nguyên vi rút viêm gan B, C.

Để chẩn đoán viêm gan vi rút B mạn tính, cần phải có HBsAg (+) trong hơn 6 tháng hoặc HBsAg (+) và Anti HBc IgG (+); AST, ALT tăng từng đợt hoặc liên tục trên 6 tháng.

Để chẩn đoán viêm gan vi rút C, thời gian nhiễm HCV phải trên 6 tháng; có hoặc không có biểu hiện lâm sàng; Anti-HCV dương tính và HCV RNA dương tính.

Để đánh giá tiến trình điều trị, cần thực hiện xét nghiệm đo tải lượng vi rút viêm gan B, C. Sinh thiết gan cũng có thể được chỉ định trong một số trường hợp để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và mức độ tổn thương của gan.

Nếu bệnh nhân đã được chẩn đoán mắc viêm gan siêu vi B hoặc C, cần tiến hành tầm soát xơ gan hoặc ung thư gan định kỳ mỗi 6 tháng bằng siêu âm gan và đo nồng độ chất chỉ điểm ung thư gan. Tất cả những thông tin này sẽ giúp bác sĩ lên kế hoạch điều trị và giảm tiến trình xơ gan và suy gan.

Điều trị bệnh

Mục tiêu chính của việc điều trị viêm gan mạn tính là ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh và ngăn ngừa tình trạng xơ gan và suy gan.

Viêm gan mạn tính do viêm gan siêu vi B hoặc C thường được điều trị bằng thuốc kháng virus, các loại thuốc mới đang được sử dụng có hiệu quả rất tốt.

Trong trường hợp viêm gan do rượu, việc ngưng uống rượu hoàn toàn là cách tốt nhất để ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh và giúp phục hồi chức năng gan.

Nếu viêm gan do bệnh lý đặc biệt khác, điều trị cụ thể sẽ được áp dụng cho từng bệnh lý. Bạn có thể thảo luận với bác sĩ để có thông tin chi tiết hơn.

Nếu bạn đã có dấu hiệu xơ gan hoặc suy gan, cần thực hiện kiểm tra chức năng gan định kì và tầm soát ung thư gan như đã đề cập ở trên.

Chế độ sinh hoạt cho người bị viêm gan mạn tính

Để kiểm soát bệnh và ngăn ngừa tình trạng trở nên nặng nề hơn, bạn nên tuân thủ các biện pháp sau:

• Ngưng uống rượu: Rượu làm độc gan, do đó, việc ngưng uống sẽ giảm tình trạng bệnh và giúp phục hồi chức năng gan.
• Tránh sử dụng các loại thuốc gây tổn thương gan: Hãy thảo luận với bác sĩ để xem lại các thuốc, kể cả thuốc không kê đơn và các chế phẩm thảo dược, bổ sung chế độ ăn uống. Bác sĩ sẽ giúp bạn chọn loại thuốc phù hợp và tránh các thuốc có thể gây tổn thương gan.