Mộng du do nguyên nhân nào gây ra?

Tháng Ba 30, 2023

Ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên, căng thẳng… có thể dẫn đến mộng du, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ

Thế nào là mộng du

Mộng du là một dạng rối loạn giấc ngủ dẫn đến hành vi bất thường khi bạn ở trong trạng thái giữa ngủ và tỉnh táo. Triệu chứng thường xảy ra trong giai đoạn 3 ngủ sâu của chu kỳ giấc ngủ, tại đây các cơ quan vận động của bạn bị đánh thức một phần trong khi vẫn đang ngủ sâu.

Việc hiểu các nguyên nhân phổ biến, triệu chứng thường gặp và một số mẹo để khắc phục sẽ giúp bạn ngủ ngon hơn. Các nguyên nhân phổ biến gây ra mộng du bao gồm tiền sử gia đình, thiếu ngủ kéo dài, tác dụng phụ của một số loại thuốc an thần và việc uống rượu bia.

Một số đặc điểm của chứng mộng du

Nguyên nhân

Chứng ngưng thở khi ngủ làm hạn chế đường thở và có thể gây ngưng thở tới 10 lần trong mỗi đêm, điều này dễ dẫn đến khó ngủ và làm tăng khả năng mắc chứng mộng du. Hội chứng chân không yên thường khiến người bệnh di chuyển các chi khi nằm xuống, đặc biệt là vùng chân, gây ra mộng du vào ban đêm. Ngoài ra, cường độ vận động cao trong ngày, thay đổi vị trí ngủ một cách đột ngột khi đi du lịch cũng là những nguyên nhân chính gây gián đoạn giấc ngủ và làm tăng nguy cơ mộng du.

Nghiên cứu của Hiệp hội Y học Hành vi Giấc ngủ (Mỹ) cho thấy, trẻ em bị sốt dễ mắc chứng mộng du. Nghiên cứu đăng trên thư viện Y tế Quốc gia (Mỹ) thực hiện trên 140 người trong 5 năm (2007-2011) cho thấy, 29% trẻ em từ 2 đến 13 tuổi và 4% người trưởng thành phải đối mặt với tình trạng mộng du. Trường hợp bệnh lý nghiêm trọng có thể gây thiếu tỉnh táo ban ngày, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và gây ra thương tích. Việc điều trị có thể cần thiết đối với những người bị tình trạng này thường xuyên xuất hiện.

Tác động đến người bệnh

Chứng mộng du có thể bắt đầu thông qua các hành động như đi bộ và dựa vào cơ địa của từng người. Theo báo cáo của tạp chí Medline Plus (Mỹ) về căn bệnh này, mộng du có thể được thể hiện thông qua nhiều hành động khác nhau, chẳng hạn như chạy, mặc quần áo, di chuyển đồ đạc hay tiểu tiện không đúng chỗ. Cơn mộng du có thể kéo dài từ vài giây đến nửa giờ và thường kết thúc trong vòng 10 phút. Sau khi trải qua mộng du, người mắc bệnh có thể trở lại giường và tiếp tục ngủ hoặc họ có thể thức dậy trong tình trạng mệt mỏi, bối rối và không nhớ được những gì đã xảy ra.

Người mộng du có thể mở cửa, đi ra ngoài nhưng không hề hay biết

Thông thường, người mắc bệnh có thể tự động giảm tần suất của chứng bệnh theo thời gian. Liệu pháp điều trị căn bệnh này khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, tần suất và mức độ nguy hiểm của mỗi cái chứng bệnh.

Đối với trường hợp tình trạng này do một vài bệnh lý gây ra, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ hay hội chứng chân không yên, nguyên nhân gốc cần được điều trị. Một số thuốc an thần cũng có thể gây tác dụng phụ lên chất lượng giấc ngủ. Do đó, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để thay đổi liều lượng hoặc chuyển sang loại thuốc khác.

Hướng dẫn cải thiện, hạn chế tình trạng

Người mắc chứng mộng du có thể chia sẻ với gia đình và bạn bè để giải quyết vấn đề. Chứng mộng du thường diễn ra vào cùng một thời điểm hàng đêm, điều này có thể giúp dự đoán thời gian người bệnh sẽ thức dậy trước khi rơi vào trạng thái mộng du. Người bệnh nên thường xuyên thay đổi và vệ sinh không gian ngủ, tạo thói quen ngủ ổn định, thư giãn, tránh uống caffeine hoặc uống rượu bia trước khi đi ngủ. Việc chọn loại nệm phù hợp để có tư thế ngủ tốt cũng là điều cần thiết.

Người bệnh cần đảm bảo an toàn tại nhà bằng cách đặt các vật sắc nhọn xa tầm với, đóng và chốt cửa sổ trước khi lên giường, dọn dẹp các vật cản trên đường đi, sử dụng đèn cảm biến chuyển động và chuông báo động khi người thân hoặc mình mắc mộng du rời khỏi giường.

Các chuyên gia giấc ngủ khuyến nghị không nên đánh thức người bệnh quá bất ngờ vì họ không nhận thức được tình trạng của mình và có thể bị giật mình, cảm thấy bị sốc, sợ hãi hoặc giận dữ. Thay vào đó, người thân và gia đình nên nhẹ nhàng đưa người bệnh trở lại giường và chạm nhẹ để họ tự động thức giấc.