Lây nhiễm chéo là gì? Hiểu rõ để phòng ngừa

Tháng Tư 1, 2023

Lây nhiễm chéo đã làm bùng phát nhiều dịch bệnh, thậm chí dẫn đến việc xuất hiện những chủng vi sinh vật kháng thuốc và khó điều trị.

Lây nhiễm chéo là gì?

Sự lây truyền vi sinh vật giữa người với người, được gọi là nhiễm trùng chéo (lây nhiễm chéo), có thể xảy ra thông qua tiếp xúc trực tiếp, gián tiếp, hoặc qua không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Ngoài ra, nhiễm trùng chéo cũng có thể xảy ra trong cơ thể, khi vi sinh vật lan từ một bộ phận sang bộ phận khác, ví dụ như nhiễm trùng đường hô hấp có thể lan đến tai hoặc mắt. Các vi sinh vật gây bệnh bao gồm virus, vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc nấm.

Lây nhiễm chéo xảy ra như thế nào?

Có thể xảy ra lây nhiễm theo các cách sau:

Tiếp xúc trực tiếp: Khi một người mắc bệnh nhiễm trùng truyền vi sinh vật gây bệnh cho người khác thông qua tiếp xúc trực tiếp, ví dụ như ôm, hôn hoặc bắt tay.
Tiếp xúc gián tiếp: Lây nhiễm chéo có thể xảy ra khi một người chạm vào vật nào đó mà người mắc bệnh đã chạm vào trước đó, chẳng hạn như các vật dụng trong nhà hoặc thiết bị y tế.
Lây nhiễm qua không khí: Một số bệnh nhiễm trùng có thể lây nhiễm chéo qua không khí, chẳng hạn như khi người bệnh ho hoặc hắt hơi và các giọt bắn hơi phát ra từ miệng hoặc mũi được hít phải bởi người khác. Ví dụ như nhiễm trùng đường hô hấp.

Những sinh vật nào có thể lây nhiễm chéo?

Các sinh vật gây lây nhiễm phổ biến hoặc có nguy cơ cao trong môi trường bao gồm:

Acinetobacter baumannii (A. baumannii), loại vi khuẩn gây nhiễm trùng da, phổi, đường tiết niệu, màng não và máu.
Mycobacterium tuberculosis, vi khuẩn gây bệnh lao.
Norovirus và Clostridium difficile, gây viêm dạ dày ruột cấp tính với triệu chứng buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.
Virus gây nhiễm trùng đường hô hấp như parainfluenza, adenovirus, coronavirus, enterovirus, gây cảm lạnh và cúm.
Pseudomonas aeruginosa, loại vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng máu, phổi (viêm phổi) hoặc các bộ phận khác của cơ thể sau phẫu thuật.
Burkholderia cepacia (B.cepacia), một nhóm phức hợp vi khuẩn gây ra vấn đề sức khỏe cho những người có hệ thống miễn dịch suy yếu hoặc mắc bệnh phổi mãn tính, đặc biệt là bệnh xơ nang.

Những đối tượng có nguy cơ cao

Các nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị bệnh do lây nhiễm bao gồm:

Phụ nữ đang mang thai
Trẻ em, nhất là dưới 5 tuổi
Người già trên 65 tuổi
Những người có hệ miễn dịch suy yếu, bao gồm những người bị nhiễm HIV/AIDS, tiểu đường, bệnh phổi, bệnh tim hoặc ung thư.

Bên cạnh đó, một số môi trường có khả năng gây ra lây nhiễm chéo cao như các bệnh viện, trung tâm y tế, viện dưỡng lão, khu đông dân cư và các khu vực thiếu vệ sinh.

Những biện pháp phòng ngừa

Để ngăn ngừa lây nhiễm chéo và giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh, cần hiểu rõ khái niệm lây nhiễm chéo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau đây:

Rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước hoặc sử dụng chất tẩy rửa có cồn.
Giữ khoảng cách an toàn với những người nghi ngờ mắc bệnh.
Đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng.
Sử dụng găng tay. đặc biệt đối với nhân viên y tế.
Vệ sinh không gian sinh hoạt và thông thoáng không khí bằng cách mở cửa sổ.
Không dùng chung vật dụng cá nhân như ly uống nước, bàn chải đánh răng, khăn mặt, khăn tắm,…

Nắm vững khái niệm lây nhiễm chéo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa trên giúp bạn ngăn ngừa vi sinh vật gây bệnh lây truyền sang bản thân và những người xung quanh. Nếu nghi ngờ mình mắc bệnh, hãy điều trị kịp thời và thường xuyên thăm khám để phát hiện và điều trị các bệnh truyền nhiễm sớm. Việc đó sẽ giúp tránh khó khăn trong việc điều trị những chủng vi sinh vật kháng thuốc.